پنجشنبه، فروردین ۰۵، ۱۳۹۵

#ایران#iran# سفالینه‌های ناشناخته بلوچ/ هنری که چرخش بدون چرخ می‌چرخد



 

امروز در دنیا سفالگری نیست که از چرخ استفاده نکند اما زنان بلوچ، بی‌بهره از چرخ، سفالینه منحصر به فردی را می‌سازند که در دنیا شهره است اما از سازندگانش، حمایتی نمی‌شود.
به گزارش کمپین فعالین بلوچ به نقل از مهر، «کلپوره»، نام گیاهی با مصرف دارویی و کلپورگان نام روستایی در جنوب شرقی بلوچستان و نزدیکی مرز پاکستان است. این روستا در ۲۵ کیلومتری شهرستان سراوان و در ۳۹۰ کیلومتری جنوب زاهدان قرار دارد. از این‌رو سفالی که هنر دست زنان این منطقه است را سفال کلپورگان می‌دانند.
اینجا روستای کلپورگان است. در این منطقه، زنان سفالگر هرگز از چرخ سفالگری استفاده نمی‌کنند و  تمام مراحل  کار با دست انجام می‌شود به همین خاطر است که سفال کلپورگان در هیچ کحای جهان یافت نمی‌شود . منحصر به فرد است و از دردها و رنج‌های زنان بلوچ می‌گوید.زنانی که هنر سفالگری را از مادران و مادربزرگ‌های خود فراگرفته‌ و با آن روزگار گذرانده‌اند.

طرح‌ها و نقش‌های سفال کلپورگان، کاملا هندسی و یادآور نقش‌های باستانی است؛ تـزیینات روی سفالینه‌ها، نمادهای تجریدی است که از نسلی به نسل دیگر به یادگار مانده است و با ما از خواسته‌ها و آرزوهای زنان بلوچ می‌گوید. زنان بلوچ، هنوز هم به شیوه‌ آباء و اجدادی خود سفالگری می‌کنند و آنچه بر سفالینه‌هاشان نقش می‌بندد طرح‌هایی است که در ذهن زنان ترسیم شده است.
زنان بلوچ، برای تزیین و نقاشی بر این سفالینه‌ها از سنگ «تیتوک» استفاده می‌کنند. رنگ این سنگ، معمولا قهوه‌ای یا سیاه و جنس آن از نوعی سنگ منگنز است. این سفالینه‌ها، بیشتر به شکل کاسه، کوزه، جام، قدح، پارچ و لیوان قلک و… ساخته می‌شوند و بیشتر ظرف‌های ساخته شده، سرپوش دارند که گاه خود این سرپوش، به عنوان ظرفی مستقل مورد استفاده قرار می‌گیرد.
سفال کلپورگان، شاهکار زنان آفتاب سوخته بلوچ است؛ امروز در دنیا سفالگری نیست که از چرخ سفالگری استفاده نکند اما زنان بلوچ، بی‌بهره از چرخ، سفالینه منحصر به فردی را می‌سازند که در دنیا یگانه است چراکه شیوه ساخت آن از هفت هزار سال پیش تاکنون، به همین روال بوده است. سفالینه‌ای که معاون صنایع دستی کشور از یگانه بودنش سخن می‌گوید اما از سفالگرانش هیچ‌گونه حمایتی نمی‌کند.

نه تنها کلپورگان که سوزن‌دوزی زنان بلوچ هم  آنچنان که باید تبلیغ نشده؛ ای کاش سیستان و بلوچستان، به عنوان استانی با جاذبه‌های فرهنگی و گردشگری بسیار، به درستی معرفی شود.ای کاش سفاگران کلپورگان مورد حمایت قرار بگیرند.ای کاش گردشگران بسیار، همزمان با تعطیلات نوروز به سرباز و سراوان و ایرانشهر و زابل و زاهدان بروند و راهی کلپورگان شوند و سفالینه‌ای با خود به ارمغان آورند.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر