مبارزه و اعتراض های کارگران ایران در سالی که گذشت
مقدمه
در طول سال 1394 مبارزه و اعتراضات کارگری نسبت به سال 93 گسترش وشدت باز هم بیشتری داشت؛ گسترش اعتراضات کارگری در این سال را با توجه به شمارواحدهای تولیدی وخدماتی که کارگران در آنها دست به اعتراض زدند، وشدت یابی آن را می توان در بر آمد مبارزه کارگری در موارد زیر دید: برپایی اعتصابات طولانی مدت،اعتراضات مکرر، تجمعات شبانه روزی توسط کارگران، شرکت خانواده های کارگران دراعتراضات، برپایی اعتراضات سراسری و همزمان درتهران و مراکزاستانها و یا شهرستانها، اعتراض همزمان کارگران یک رشته درتهران ویا در مناطق دیگر، اعتصاب همزمان کارگران معادن یک منطقه ویا واحدهای تولیدی یک شهر و نیز دیگر اشکال مبارازاتی که شرحش در ادامه خواهد امد.
همزمان، در طول سال 94 کارگران، با افزایش وتشدید سرکوب از جانب رژیم جمهوری اسلامی روبرو بودند.
بطور مشخص، اهداف و سیاست هایی که دولت یازدهم در عرصه مسایل کارگری دنبال کرده است را می توان این گونه خلاصه کرد: پایین نگاه داشتن هر چه بیشتر دستمزدها و قدرت خرید کارگران، کاهش امنیت شغلی کارگران وآسان تر کردن اخراج کارگران توسط کارفرمایان ( از راه تحمیل قرارداهای موقت هرچه کوتاه مدت تر(29روزه و6روزه)، قرارداد های سفیدامضا، شفاهی، دوگانه، اخذ چک وسفته و....) ، جلوگیری از گسترش اعتراضات کارگری وسرکوب تلاش های کارگران برای ایجاد تشکل های مستقل و یا انتخاب آزادانه نمایندگان توسط کارگران.
توسل به خشونت و سرکوب عریان، وسیله اصلی دولت و بطور کلی رژیم اسلامی برای رسیدن به این اهداف ضد کارگری بوده است. بنابراین در طول سال 94 سرکوب کارگران معترض در واحدهای تولیدی وخدماتی با یورش نیروهای امنیتی، انتظامی و ضد شورش به کارگران معترض فزونی گرفت که علاوه بر اخراج و دستگیری گسترده کارگران معترض و صدمه دیدن تعدادی دیگرازکارگران ویا اعضای خانواده شان، کشته شدن 2 کارگروجوان بیکار و زخمی شدن تعداد بیشتری از کارگران را به همراه داشت. افزون بر این، بازداشت، احضار ومحاکمه کردن کارگران معترض، دخالت نهادهای قضایی،امنیتی وانتظامی در اعتراضات کارگری وحتی حضور و یا استقرارشان درمحل کارخانه، و فشار معیشتی وشغلی بر کارگران معترض وضرب و شتم آنها از طرف عوامل کارفرما، همچنان تداوم یافت. در کنار همه اینها اعمال سانسور با صدور دستور از طرف نهادهای امنیتی مبنی منتشر نکردن اخباراعتراضات کارگری وفشار بیشتر بر خبرگزاری ها و خبرنگاران در سطح سراسری و محلی افزایش یافت. به همین گونه جلو گیری از فعالیت تشکل ها ونهادهای مستقل کارگری و فشار بر فعالین این تشکل ها، محاکمه و به زندان فرستادن آنها همچنان بخش ثابت سیاست های سرکوب گرانه و ضد کارگری رژیم در سال گذشته بود.
در این نوشته کوشیده ایم تصویری از آنچه در بالا گفته شد، یعنی اعتراض و مبارزه کارگران برای رسیدن به خواسته های خود از یک سو و واکنش سرکوب گرانه رژیم سرمایه داری جمهوری اسلامی به این مبارزات و خواسته ها از سوی دیگر را در سالی که گذشت ترسیم کنیم. این تصویر کامل نیست و در حقیقت طرح کلی از تصویر بزرگ تر است. زیرا در همه موارد استناد ما به گزارش های منتشر شده بوده و می دانیم که بسیاری از مسایل و وقایع کارگری یا به دلیل سانسور و سرکوب منتشر نشده و یا اینکه به دست ما نرسیده است. با همه این کمبود ها، انتشار این متن را ضروری دانستیم با این امید که به سهم خود کمکی باشد برای اگاهی بیشتر از آنچه در عرصه جدال کار و سرمایه در ایران می گذرد. کوشیده ایم تا آنجا که ممکن است به جای توضحیح و تشریح، تنها به فاکت ها، آمار و ارقام و هسته اصلی گزارش ها بسنده کنیم.
اعتراضات کارگری در واحد های تولیدی و خدماتی و علل آن
•اعتراض به عدم پرداخت بموقع دستمزد و مزایا : در 259 واحد،
• اعتراض به سطح پایین دستمزد ها و در خواست افزایش دستمزد ها: در 28 واحد،
•اعتراض به قراردادهای موقت،عدم تبدیل وضعیت، وبرای کسب امنیت شغلی: در 59 واحد،
• اعتراض به تعطیلی واحد و بیکارشدن با در خواست برای بازگشت بکار: در 36 واحد،
• اعتراض به اخراج ازکاردر واحدهای دایر: در 47 واحد،
•اعتراض نسبت به واگذاری واحد تولیدی به بخش خصوصی: در 13 واحد،
•اعتراض به تشکل های به اصطلاح کارگری وابسته به حکومت: در 6 واحد،
• اعتراض به دلایل دیگر:71 واحد.
در مجموع در 515 واحد تولیدی و خدماتی، کارگران به اشکال مختلف دست به اعتراض زدند که
که درمقایسه با سال1393(365واحد) نشان گر افزایش41 درصدی است. (1)
الف – اعتراض به عدم پرداخت بموقع دستمزد و مزایا ( ،حق بیمه، حق سنوات، حق عائله مندی، حق مسکن، عیدی، پاداش ،حق اضافه کاری،حق ایاب وذهاب وغیره)
کارگران در 513 واحد تولیدی وخدماتی با مشکل عدم پرداخت به موقع دستمزد و مزایا مواجه بودند، که درمقایسه با سال پیش(398واحد)، افزایش29درصدی را نشان می دهد. از این میان، کارگران در259 واحد، نسبت به عدم دریافت به موقع دستمزد و مزایا به اشکال مختلف ازجمله تجمع و اعتصاب دست به اعتراض زدند. تعداد کارگران شرکت کننده دراعتراض در 100 واحد، 34236 نفر گزارش شده است. (از159 واحد دیگر اطلاعی در دست نیست) طبق اطلاعات موجود در 204 واحد، از مجمع 513 واحد، 90430 کارگر با مشکل دستمزد های پرداخت نشده مواجه بوده اند، و این در حالی است که از تعداد کارگرانی که در 309 واحد دیگر با همین مشکل روبرو بودند، اطلاعی در دست نیست.
ارقام فوق اگر چه کامل نیست و در نتیجه نمی تواند تصویر کاملی از ابعاد این مشکل ارائه دهد، با این حال نشان می دهد که در سال 94 نسبت سال 93 نه تنها مشکل دستمزد های پرداخت نشده کاهش نیافت بلکه دامنه و عمق آن بطور چشم گیری فزونی گرفت؛ به گونه ای که تعداد بیشتری از کارگران با این مشکل روبرو شدند و در نتیجه تعداد اعتراض های کارگری نسبت به عدم دریافت به موقع دستمزد ها افزایش یافت. همچنین، زمان دیرکرد در پرداخت دستمزد، بطور متوسط به 4 ماه افزایش پیدا کرد و همراه با آن نپرداختن حق بیمه کارگران توسط کارفرمایان بطور چشم گیری سیر صعودی یافت.
افزون برهمه اینها باید گفت که دولت بزرگترین بدهکار به کارگران وبازنشستگان است. طی سال94 نه تنها ازبدهیهای دولت کاسته نشد بلکه بر حجم آن افزوده شد. ارقام زیر حجم سر سام آور بدهی دولت به کارگران را نشان می دهد:
- بدهی بیش از100 هزار میلیارد تومانی دولت به سازمان تامین اجتماعی،
- بدهی 20 هزار میلیارد تومانی دولت به صندوق بازنشستگان فولاد کشور،
- بدهی 2500 میلیارد تومانی شرکت ملی نفت به صندوق بازنشستگی نفت،
- بدهی520 میلیارد تومانی دولت به صندوق ذخیره فرهنگیان.
ب - اعتراض به سطح پایین دستمزد و در خواست افزایش آن
در 28 واحدتولیدی وخدماتی کارگران نسبت به سطح پایین دستمزد اعتراض کردند و خواهان افزایش آن شدند. این در خواست به صورت گوناگون طرح گردید؛ از افزایش مستقیم دستمزد گرفته تا در خواست افزایش مزایا، و یا اجرای طرح طبقه بندی مشاغل ویکسان سازی حقوق ومزایا.
طبق گزارش ها در 14 واحد از 28 واحد یاد شده، 5735 کارگردر مبارزه برای افزایش دستمزد شرکت کردند. ( از تعداد کارگران در14واحد دیگر که با خواست افزایش دستمزد به مبارزه دست زدند، اطلاعی در دسترس نیست.)
پ - اعتراض به قراردادهای موقت،عدم تبدیل وضعیت و درخواست امنیت شغلی
در 59 واحد تولیدی و خدماتی کارگران در رابطه با مسایل فوق دست به اعتراض زدند. در35 واحد، 23632 کارگر دراعتراض ها شرکت داشتند. (از تعداد کارگران شرکت کننده دراعتراض در 24 واحد دیگر، اطلاعی دردسترس نیست.)
ت - اعتراض به تعطیلی واحد و بیکارشدن، و خواست بازگشت بکار
طی سال 94 در مجموع 173 واحد تولیدی و خدماتی تعطیل و بسته شدند ودر نتیجه کارگران این واحد ها به صف پر شمار بیکاران پیوستند. طبق اطلاعات موجود، در نتیجه بسته شدن 103 واحد، 55310 کارگر بیکار شدند. (از تعداد کارگران بیکار شده در 70 واحد دیگر اطلاعی در دست نیست.)
کارگران در 36 واحد از 137 واحد تعطیل شده، نسبت به بسته شدن محل کار و بیکار شدن دست به اعتراض زدند، در 16 واحد، 4820 کارگر دراعتراض ها شرکت داشتند. (از تعداد کارگران شرکت کننده در20واحد اطلاعی در دست نیست.)
گفتنی است که علاوه بر موارد بالا، گزارشات دیگری وجود دارد که نشان دهنده بسته شدن تعداد زیادی از واحد های تولیدی و بیکار شدن شمار بسیار زیادی از کارگران است. این گزارش ها کلی است و نام واحد های تولیدی و تعداد کارگران شاغل درآنها مشخص نیست. در زیر به چند مورد از این گزارشات اشاره می کنیم:
- بیکار شدن 20هزارکارگر درپی تعطیلی 350 کوره پزخانه در تهران ،
- بیکار شدن 1000 کارگر در نتیجه تعطیلی کوره پزخانه در قرچک و ورامین،
- بیکار شدن 1000 کارگر پس از بسته شدن تعدادی از آجرپزی های اصفهان،
- بیکار شدن 1000 کارگردرپی تعطیلی 200کوره آجرپزی بیرجند،
- بیکار شدن 1500کارگر بدنبال تعطیلی 200 کارگاه آهن سازی،
- بیکار شدن 10676 کارگر طی 8 ماه اه اول سال 94 به دنبال تعطیل و نیمه تعطیل شدن واحدهای تولیدی دراستان فارس،
-بیکار شدن 3300 کارگردرپی تعطیلی 250 واحد تولیدی دراستان کهگیلویه وبویر احمد،
- بیکار شدن 1000کارگربدنبال تعطیلی 200 کارگاه تیر وبلوک درشیراز،
- بیکار شدن 20000 کارگر صنعت سنگ،
- بیکار شدن 4500 کارگردرپی تعطیلی 420 واحد سنگبری استان فارس،
- بیکار شدن 000 10 هزار کارگرقطعه سازی طی 2 هفته درمهرماه.
ث - اعتراض به اخراج ازکار در واحدهای دایر
در150واحد دایر تعدادی از کارگران از کار اخراج شدند. طبق اطلاعات موجود در 117 واحد تعداد 15208 کارگر از کار اخراج شدند. از تعداد کارگران اخراجی در 33 واحد دیگر اطلاعی در دست نیست.
دراین جا نیز علاوه بر موارد بالا گزارش هایی از اخراج تعدادی زیادی از کارگران واحد های دایر منتشر شده که فقط اسم منطقه و یا ناحیه صنعتی در گزارش آمده است. ازجمله:
-اخراج 1000کارگر از واحدهای تولیدی استان همدان،
-اخراج11397نفرازواحدهای تولیدی استان فارس درسه ماهه اول سال94،
-اخراج 721 نفر ازواحدهای تولیدی استان فارس درسه ماهه دوم سال94،
-اخراج1500کارگر درناحیه صنعتی شاهین شهر و میمه.
ج - اعتراض به واگذاری واحد تولیدی به بخش خصوصی
در 13 واحد کارگران نسبت به واگذاری واحد تولیدی به بخش خصوصی دست به اعتراض زدند. متاسفانه ما فقط از تعداد کارگران معترض در دو واحد اطلاع یافتیم که شامل اعتراض 2500 کارگر می شود. (از تعداد کارگران شرکت کننده در اعتراض در 10 واحد دیگر اطلاعی در دست نیست.)
چ - اعتراض به تشکل های به اصطلاح کارگری وابسته به حکومت
در 6 واحد واحد، شاهد اعتراض کارگران به تشکل های کارگری وابسته به دولت بودیم که شامل موارد زیر می شود:
1- تهیه طومار با امضا 610 کارگران معدن چادرملو که طی آن امضا کنندگان ضمن رد صلاحیت هیئت مدیره انجمن صنفی معدن چادرملو، خواستار انحلال این انجمن شدند.
2-عدم شرکت 80 درصد کارگران معدن سنگ آهن بافق در انتخابات شورای اسلامی کار که باعث شد برای دومین بار این شورا به دلیل به حد نصاب نرسیدن تعداد شرکت کنندگان درانتخابات، تشکیل نشود.
3-کارگران کارخانه فولاد و چدن دورود دریازدهمین روز اعتصابشان خواهان انحلال شورای اسلامی کار شدند، و این تشکل منحل شد.
4-اعتراض کارگران کارخانه واگن پارس به شورای اسلامی کار؛ کارگران، شورای اسلامی در این واحد را اعتصاب شکن نامیدند.
5-اعتراض کارگران کشت وصنعت شوشتر به شورای اسلامی کار بدلیل همدستی این شورا با کارفرمایان.
6-اعتراض کارگران اعتصابی معدن البرزشرقی(طزره)به اقدامات ضدکارگری رئیس شورای اسلامی کار در این واحد.
ح - اعتراض ها به دلایل دیگر
در71 واحد تولیدی وخدماتی، کارگران به دلایل مختلف دست به اعتراض زدند. به چند نمونه اشاره می کنیم: حمایت کارگران ازهمکاران معترض که اخراج شده بودند، اعتراض به شرایط بد کاری و نبود امکانات رفاهی در محل کار، اعتراض به رفتار و عملکرد ضدانسانی کارفرمایان، اعتراض نسبت به تحمیل قراردادهای موقت و سفید امضا، پرداخت دستمزد های پایین تر از حداقل رسمی دستمزد، کار بدون انعقاد هیچ قرارداد، وضعیت ایمنی محل کار، شامل نکردن کار به عنوان مشاغل سخت وزیان آور، بازنشستگی پیش از موعد، عدم تمدید دفترچه بیمه، عدم پرداخت بیمه بیکاری و حق مسکن، اعتراض به عملکرد تعاونی های مسکن.
تنها در5 واحد از این 71 واحد، 4860 کارگر در اعتراضات شرکت داشتند. (از تعداد کارگران معترض در 66 واحد دیگر اطلاعی در دست نیست.)
اشتغال کارگران بدون بر خورداری از حقوق قانونی و با دستمزد زیرحداقل رسمی دستمزد
درسال 94 اشتغال شمار زیادی از کارگران بدون بر خورداری از حقوق اولیه کار مانند، حق بیمه درمانی و یا دریافت حداقل دستمزد رسمی در ابعاد بیشتری نسبت به سال 93 ادامه داشت . آماری دراین باره در دسترس نیست، اما مقامات حکومتی در سخنان خود از هفت تا هشت میلیون کارگر سخن می گویند که با دستمزد زیرحداقل رسمی دستمزد و بدون بر خورداری از هیچ حقوق قانونی به کار مشغولند. به چند گزارش در این مورد اشاره می کنیم:
- گزارش هایی از صنایع پوشاک وبخش خدمات خبر می دهند که کارگران این بخش با دستمزدی بین 100 تا 250 هزارتومان کارمی کنند،
- کارگاه های زیر زمینی، دستمزد 400هزارتومانی به کارگران زن جوان پرداخت می کنند،
- 400 هزارکارگر کوره پزخانه های اطراف تهران، دستمزد ی کمتر از حداقل رسمی دستمزد دریافت می کنند،
- 50 هزار نجات گرهلال احمر با دستمزدماهیانه 300 هزارتومان کار می کنند،
- کارگران واحد عرضه سوخت گاز CNG در نیشابوربا دستمزدماهیانه 480 هزارتومان کار می کنند و فقط 300هزارتومان به عنوان عیدی دریافت کردند،
- 2000 کارگر پیمانکاری شهرداری سنندج دستمزدی زیرحداقل رسمی دستمزد دریافت می کنند،
-کارگران معلول با حقوق زیرحداقل رسمی مشغول بکارهستند.
اشکال اعتراض ها و مبارزه کارگران
ترسیم خط تمایز روشن بین اشکال مبارزه و اعتراض های کارگری در بسیاری موارد ناممکن است، زیرا همیشه احتمال همپوشانی و یا تداخل بین اشکال مبارزه و اعتراض وجود دارد. برای نمونه اعتصاب کارگری می تواند همزمان با راهپیمیای خیابانی کارگران اعتصابی همراه باشد. با این حال برای ترسیم تصویری روشن تر از اشکال مبارزه کارگران در سال 94 تا آنجا که ممکن بوده تلاش کرده ایم این اشکال را به گونه ای که در زیر می آید رده بندی کنیم :
• اعتصاب و تجمع:85 درصد،
•گسترش اعتراض به بیرون از محل کار به صورت راهپیمایی در خیابان های شهر، تجمع در جاده های میان شهری و جلوگیری از تردد وسایل نقلیه ویا در مقابل درب محل کار وجلوگیری از رفت و امد،:8 درصد
•- نوشتن نامه و تهیه طومارهای اعتراضی: 5 درصد
•4-تحریم غذای محل کار: 1درصد
•5-درگیری فیزیکی با کارفرمایان ویا شکستن شیشه و دیگر اشکال اعتراض 1در صد
الف: اعتصاب و تجمع
اعتصاب های طولانی: یکی از ویژه گی های اعتصاب های کارگری در سال 94، طولانی بودن مدت اعتصاب ها بود. نمونه هایی از این اعتصاب های طولانی را به ترتیب مدت زمان آنها بر می شمریم:
-اعتصاب 54روزه کارگران قطارشهری اهواز(شرکت کیسون)در دو مرحله،
-اعتصاب47 روزه کارگران لوله ونوردصفا در دومرحله،
-اعتصای 40 روزه کارگران کارخانه فولاد وچدن دورود طی 3مرحله،
-اعتصاب یک ماهه کارگران کارخانه سامان کاشی بروجرد،
-اعتصاب27روزه دوکارخانه سیمان درجاده اندیمشک - خرم آباد،
-اعتصاب22روزه کارگران کارخانه ایران برک رشت،
-اعتصاب 21روزه کارران پروژه راه آهن شهر ورزنه،
-اعتصاب 2هفته ای کارگران فازهای 20 و 21 منطقه عسلویه،
-اعتصاب 10روزه کارگران پتروشیمی اروند،
-اعتصاب 9 روزه کارگران کارخانه واگن پارس اراک،
اعتراضات مکرر:دومین ویژه گی مبارزه کارگران در غالب اعتصاب و یا تجمع کارگری، تکرار و یا تداوم مبارزه بوده است که از یک سو نشان دهنده عدم پاسخگویی کارفرمایان و مقامات دولتی به خواست کارگران است و از سوی دیگر نشان دهنده پیگیر بودن کارگران برای رسیدن به خواست های خود است. موارد زیر نمونه هایی از مبارزه مکرر کارکران برای خواست معین است :
- کارگران پست های فشارقوی برق،
- کارکنان پیمانی شرکت نفت گچساران،
- کارگران کارخانه کاشی کویریزد،
-کارگران کارخانه نساجی مازندران،
- کارگران کارخانه لوله سازی خوزستان،
- کارگران کارخانه تبریزکف مرند،
- کارگران پتروشیمی تبریز،
- کارگران کارخانه کاشی نیلو،
- کارگران صدرای بوشهر،
- کارگران معادن طزره،چشمه پودنه،یورت زمستان،
- کارگران کارخانه آونگان اراک،
- کارگران کارخانه کنتورسازی ایران،
- کارگران شهرداری بروجرد،
- کارگران مجتمع نیشکرهفت تپه،
- کارگران کارخانه سیمان لوشان،
- کارکنان بیکارشده موسسه میزان،
- کارگران صنایع فلزی،
- کارگران اخراجی سیمان کارون،
- کارکنان بخش خصوصی مخابرات،
شرکت خانواده های کارگران دراعتراضات:شرکت فعال و گسترده خانواده ها در مبارزه کارگران به ویژه در شکل تجمع و یا راهپیمایی از مهمترین ویژه گی های مبارزات کارگری در سال 94 بود. با اطمینان می توان گفت که حداقل در چند دهه گذشته حضور فعال خانواده های کارگران در مبارزات کارگری هیچگاه تا این سطح فراگیر و گسترده نبوده است. شرکت خانواده ها در اعتراضات کارگری علاوه بر جنبه حمایتی آن و کمک به تعمیق و گسترش این اعتراضات در همان حال، یورش نیروهای سرکوب گر رژیم به تجمع ها اعتراضی کارگران را سخت تر و هزینه سرکوب را برای رژیم را افزایش می داد. به چندین نمونه از شرکت خانواده کارگران در اعتراض کارگری اشاره می کنیم:
- تجمع همراه با خانواده توسط کارگران اخراجی مجتمع مس خاتون آباد،
- تجمع خانوادگی کارگران کشت وصنعت نیشکرمیان آب،
- جمع خانوادگی کارگران اتحاد ماشین مقابل مجتمع مس میدوک،
- شرکت خانواده کارگران کارخانه سامان کاشی بروجرد در تجمع،
- شرکت خانواده کارگران شهرداری بروجرد در تجمع،
- تجمع خانوادگی 2روزه کارگران شرکت ارفع سازان کرمان،
- شرکت خانوادهای کارگران معدن زمستان یورت در تجمع 6 روزه،
- حضورخانواده ها درتجمعات اعتراضی کارگران معدن طزره،
- تجمع خانوادگی کارگران معدن پابدانا،
- تجمع کارگران شهرداری کاشان همراه با خانواده،
- تجمع خانوادگی کارگران معدن منگنز بافت،
- تجمع مستقلانه همسران کارگران شهرداری بندرانزلی،
- تجمع خانوادگی بازنشستگان صنعت فولاد مقابل مجلس و وزارت کار.
اعتصاب و تجمع همزمان – یکی دیگر از ویژه گی مبارزه و اعتراض کارگران در سال 94 نسبت به سال و یا سالهای قبل، بیشتر شدن و یا افزایش اقدام به تجمع و یا اعتصاب در یک رشته تولیدی در یک منطقه و یا در رشته های معین تولید در مناطق مختلف بود . نمونه های زیر این را به خوبی نشان می دهند:
- اعتراض همزمان کارگران پتروشیمی های ماهشهر وعسلویه،
- اعتراض همزمان کارگران پتروشیمی های اراک،اصفهان،تبریز وماهشهر،
-اعتصاب همزمان2000کارگرمعادن زغال سنگ کوهبنان ازجمله پابدانای جنوبی،چشمه پودنه،اصلی،هشونی و...،
- تجمع همزمان کارگران کارخانه فولاد آذربایجان وگیربکس سازی خاورمیانه در میانه،
- برپایی اعتراضات سراسری همزمان توسط کارگران درتهران و یا درمراکزاستان ها و یا شهرستان ها از جمله توسط کارگران پست های فشار قوی برق، کارگزاران بیمه کشاورزی، و کارگران مخابرات.
ب - گسترش اعتراض به خارج از محل کار - در سال گذشته مبارزه و اعتراض کارگران برای رسیدن به خواست خود در بسیاری موارد به خارج از محل کار گسترش یافت. کارگران در پیگیری خواست های خود به اشکال مختلف در خارج از محل کار به اعتراض خود ادامه دادند: تجمع در مقابل درب کارخانه و جلو گیری از تردد، تجمع و راهپیمایی در خیابان، تجمع در برابر نهاد های حکومتی از جمله مجلس شورای اسلامی از روش های بود که کارگران به ان متوسل شدند. در زیر به موارد بر جسته اعتراض های کارگران در خارج از محل کار اشاره می کنیم:
راه پیمایی:
- راهپیمایی کارگران شهرداری رشت درخیابان های این شهر،
- راهپیمایی کارگران کارخانه نساجی مازندران درخیابان های شهرهای ساری وقائم شهر،
-راهپیمایی 7کیلومتری کارگران نی برمجتمع نیشکرهفت تپه،
-راهپیمایی کارگران کارخانه هپکو در خیابان های اراک،
- راه پیمایی کارگران اداره برق گیلان درخیابان های رشت،
تجمع در مقابل نهاد های حکومتی:
- تجمع کارگران پتروشیمی های اراک،اصفهان،تبریزوماهشهر در مقابل وزارت نفت،
- تجمع کارگران پتروشیمی های عسلویه وماهشهر در مقابل مجلس،
- تجمع کارگران پتروشیمی اصفهان در مقابل مجلس،
- تجمع کارگران مس سرچشمه کرمان در مقابل وزارت کار وصنایع،
- تجمع کارگران پست های فشار قوی برق در مقابل ساختمان سازمان مدیریت و برنامه ریزی،مجلس، و نهاد ریاست جمهوری،
-تجمع کارگران کارخانه فولادسازان ملارد مقابل وزارت کار،
-تجمع کارگران بیمه کشاورزی مقابل مجلس،
-تجمع کارگران مخابرات مقابل مجلس،
- تجمع کارگران نیروگاه پرند در مقابل وزارت نیرو،
- تجمع کارگران معدن طزره در مقابل مجلس.
تجمع در مقابل محل کار و جلوگیری از تردد:
- کارگران بیکارشده معد ن جوزرند در مقابل محل کار خود به تجمع اعتراضی دست زدند که با یورش نیروی انتظامی مواجه شدند که منجر به جان باختن یکی از کارگران شد.
- کارگران منطقه عسلویه چندین بار با تجمع مقابل درب محل کار، از تردد جلوگیری کردند،
-کارگران معدن طزره 2 بار جاده تهران مشهد رابستند،
- کارگران نی بر مجتمع نیشکرهفت تپه در مقابل محل کار تجمع کردند و مانع تردد شدند،
به همین گونه، تجمع منع تردد در مقال محل کار توسط کارگران در موارد زیر صورت گرفت:
- کارگران کارخانه واگن پارس اراک،
- کارگران کارخانه کاشی کویر یزد،
-کارگران معادن2و4 گل گهر،
-کارگران معدن گلتوت زرند،
-کارگران شهرداری جیرفت،
-رانندگان کارخانه سفال مروارید خلیل شهر،
-بازنشستگان صندوق فولادمبارکه.
پ - نامه ها وطومارهای اعتراضی
همانطور که در سر فصل این بخش اشاره شد نوشتن نامه و تهیه طومار های اعتراضی یکی دیگر از اشکالی بود که کارگران به ان متوسل شدند و در کل 5 درصد از اعتراض های کارگری به این شکل انجام شد.در مورد جزئیات این شکل از اعتراض کارگری آمارو ارقام بسیارناچیزی به بیرون درزکرده است. با این حال براساس همین اطلاعات محدود وآنچه که درلابلای گزارشات از زبان کارگران آمده است، می توان گفت تعداد شکایات و مراجعه کارگران به این مراکز شکایت دهی برای دریافت طلب ها ویا برای بازگشت بکار بسیارافزایش یافته است. روند رسیدگی به این شکایات بسیار طولانی و برای کارگر شاکی، نفس براست. ازکم وکیف نتایج این شکل از اعتراض اطلاع کاملی دردست نیست اما درمواردی که که این شکایت ها منتهی به صدور رای به نفع کارگران شده است، گزارش هایی بسیاری از گردن نگذاشتن کارفرمایان به رای صادر شده، حکایت میکند. در مورد ابعاد این شکل از اعتراض کارگری به یک نمونه که رسانه ای شده است اشاره می کنیم که می توان ان را مشت نمونه خروار دانست : تنها در سه ماهه اول سال 94 در اداره کار اردبیل 1349 پرونده شکایت کارگر از کارفرما تشکیل شد.
...........................
اشکال دیگر مبارزه و اعتراضات کارگری
الف برگزاری روز جهانی کارگر، علیرغم تلاش گسترده وهمه جانبه رژیم جمهوری اسلامی برای جلوگیری از برگزاری مستقل روز جهانی کارگر، تجمعات ومراسم هایی به مناسبت این روز توسط کارگران برگزار شد. این مراسم ها از جمله عبارت بودند از:
-راهپیمایی کارگران کارخانه کاشی سامان در روزاول ماه مه در خیابان های بروجرد دراعتراض به عدم پرداخت حقوقشان،
-تجمع کارگران شرکت واحد درپایانه آزادی در 9 اردیبهشت ماه،
- برگزاری مراسم روز جهانی کارگر در محل انجمن صنفی کارگران خبازی های سنندج در دهم اردیبهشت،
- برگزاری روز جهانی کارگر در دفترسندیکای خبازان سقز در دهم اردیبهشت،
-تجمع تعدادی از فعالین کارگری در مقابل مجلس در دهم اردیبهشت،
-پخش شیرینی درکوره پزخانه های اطراف مریوان در دهم اردیبهشت توسط فعالین کارگری شهرمریوان،
- برگزاری مراسم اول مه در اندیمشک با حضور 50 نفر از فعالین کارگری و اجتماعی.
ب- تلاش برای ایجاد تشکل های مستقل کارگری
بنا به گزارشات دریافتی از منابع موثق درتعدادی از واحدهای تولیدی، کارگران تشکل های مستقل خود را ایجاد کرده اند و یا درحال سازمان دادن آن هستند و یا نمایندگانی را انتخاب کرده تا اعتراضات را هدایت کنند. درهمین رابطه کارگران در راه دست یابی به مطالباتشان برای حمایت از نمایندگان منتخب شان به دلیل بی اعتمادی به وزارت کار، ابتکاراتی ازخودنشان دادند؛ از جمله اسامی نمایندگان خود در دفاتر ثبت اسناد به ثبت رسانده اند. بنا بر همین گزارش ها، کارگران کارخانه آلومینوما جاجرم موفق شده اند که شورای نمایندگان کارگران را تشکیل دهند.
پ - اعتراض منفی،خودکشی- درسال94 متاسفانه شاهد افزایش خودکشی در میان کارگران دراعتراض به عدم پرداخت بموقع حقوق، بیکاری، اخراج از کار، و یا به دلیل درگیری ها و اختلاف های دیگر با کارفرمایان بودیم . این خود کشی ها بامرگ یونس عساکره در دوم فروردین 94 - که هفته پیش از آن دراعتراض به بیکاری دست به خودکشی زده بود- شروع شد و در یازدهم اسفند با خودکشی وجان باختن یک زن کارگر از کارکنان شرکتی شهرداری منطقه 13تهران به پایان رسید، او دراعتراض به اخراجش از کار دست به خودکشی زد.
طبق گزارش های موجود در سال گذشته، 32 کارگر دست به خودکشی دست زدند که 12مورد آن به مرگ انجامید. دلایل این خودکشی ها و عواقب ان ها چنین گزارش شده است:
- دراعتراض به عدم پرداخت بموقع حقوق:15مورد که 3 مورد به مرگ منتهی شد،
- دراعتراض به اخراج از کار: 10 مورد که مرگ 5 نفر را به دنبال داشت،
-دراعتراض به بیکاری: 2مورد که هر دو به مرگ انجامید،
- به دلایل دیگر: 5 مورد که به مرگ 2 نفر انجامید،
........................
حوادث کار، بیماری های ناشی از کار و قتل کارگران کول بر
الف: حوادث کار - درسال 94 طبق گزارش هایی که به دست ما رسیده 309 حادثه کاری به وقع پیوست که مرگ 404 نفر را به دنبال داشت.
مقایسه ارقام ثبت شده سال94 با سال 93 نشان از افزایش حوادث کار وقربانیانش دارد. اما ابعاد این فاجعه یا جنایت حتی از این هم بیشتر است، زیرا بسیاری از حوادث کاری ازجمله درمعادن گزارش نمی شود و یا در رسانه ها بازتاب نمی یابد.(2)
با این حال مقامات و مسئولین وزارت کار بدون انکه دلیلی بیاورند ادعا می کنند که تعداد حوادث کار رو به کاهش بوده است. بعلاوه سازمان پزشکی قانونی نیز دربرخی استان ها از کاهش جان باختگان حوادث کارسخن می گوید . اما واقعیت این است که اقدام معینی و سراسری برای کاهش حوادث کار صورت نگرفته و بنابراین کاهش احتمالی در روند شتابان حوادث کار می تواند ناشی از رکود درفعالیت های بخش ساختمان سازی باشد که بیشترین سهم را در حوادث کار و نتایج غالبا مرگ بار آن دارد.
در میان گزارشات منتشر شده در مورد حوادث کار در سال 94 اخبار زیر جلب توجه می کرد:
-در 14مورد، تصادف سرویس رفت وآمد باعث جان باختن 38 کارگرو زخمی شدن 83 نفر دیگر شد،
-کارگران چاه کن زیادی در سال 94 جانشان را درحین کار از دست دادند،
-درمیان قربانیان کار، تعدادی از کودکان کارازجمله کودکان 15و17ساله گزارش شده است،
-گزارشی دیگر از مرگ ماهیانه 80 کارگر مهاجر افعانستانی درایران خبر می دهد،
ب- بیماری های ناشی از کار
درباره قربانیان بیماری های ناشی از کار آمار دقیقی دردست نیست، اما گزارشاتی درهمین رابطه بقرار زیر منتشر شده است:
- آمار حوادث منجر به فوت ناشی از بیماری‌های شغلی، 12 برابر حوادث فیزیکی است،
- سالانه 12هزار نفر در کشور به دلیل حوادث ناشی از کار وبیماری های شغلی جان خود را از دست می دهند (3 )
ت: کشتار و زخمی کردن کارگران کول بر
درسال 94 کشتار ومجروح کردن کارگران کول بر که غالبا به دلیل بیکاری به این کار روی اورده اند ، به دست نیروهای نظامی همچنان ادامه داشته است.بنا به گزارشات موجود، در سال گذشته 14 نفر کول بر با شیلک تیر توسط نیروهای نظامی کشته شدند و 13 نفر دیگر زخمی شدند. همچنین یکی از کول بران در مرز ایران و عراق، به علت فشار کار، سکته قلبی کرد و جان خود را از دست داد.
.......................
اعتراضات معلمان:
معلمان درسال 94 چندین تجمع اعتراضی درحمایت از همکاران زندانی و برای بهبود شرایط کار، با خواست های زیر بر پا کردند: افزایش حقوق متناسب با نرخ های تورم وهزینه زندگی، پرداخت بموقع حقوق ها، فعالیت آزادانه تشکل های مستقل معلمان و حق برگزاری مجمع عمومی سراسری بدون دخالت دستگاه های دولتی، تبدیل وضعیت معلمان پیمانی، بالا بردن کیفیت آموزش از طریق دخالت معلمان در تدوین متون درسی و استاندارد سازی مدارس متناسب با استاندارد های بین المللی.
مبارزه و اعتراض معلمان در دی و اسفند ماه 93 اوج تازه ای به خود گرفت. معلمان بطور موثر از امکانات اینترنتی بویژه از سیستم تلگرام برای بحث و تبادل نظر در مورد مطالبات معلمان، آموزش فعالیت های صنفی و سازماندهی اعتراضات استفاده می کردند. معلمان با استفاده از این امکانات ، توانستند خود را به سرعت در گروه های تلگرام سازماندهی کنند و اعتراض های سراسری را تدارک ببیند.
مهمترین اعتراض ها و تجمع های سراسری معلمان در سال گذشته عبارت بود از:
- تجمعات اعتراضی سراسری در 27 فروردین ماه،
-تجمعات سراسری در 17 اردیبهشت بمناسبت روزمعلم،
- تجمع اعتراضی در مقابل مجلس در روز 31 تیر با خواست آزادی معلمان در بند از جمله اسماعیل عبدی و رسول بداغی،
- تجمع اعتراضی سراسری در 16مهر ماه،
- بیش از 18 مورد اعتراض توسط معلمان، در روزهای دیگر با همان خواسته ها در شهرستان ها ومراکز استان ها برگزارشد.
افزون بر برپایی تجمع های اعتراضی و سراسری توسط معلمان، مربیان پیش دبستانی، معلمان حق التدریسی مدارس وآموزشکده های فنی وحرفه ای، مربیان نهضت سواد آموزی و مربیان مهدکودک نیز دراعتراض به وضعیت استخدامی وعدم تبدیل وضعیت، سطح نازل حقوق ها ، عدم پرداخت بموقع حقوق ، وضعیت بیمه و دیگر مشکلات، دهها بار دست به تجمع زدند ( 4) از جمله:
- بیست و دو باردر قابل مجلس تجمع کردند؛ در چند مورد این تجمعات با شرکت خانواده ها برپا شد و مدت چند روز بطور شبانه روزی ادامه یافت،
- دو بارهم درمقابل وزارت آموزش وپرورش تجمع اعتراضی برپا کردند ،
- بیست ست و دو بار تجمع اعتراضی در شهرستانها و یا مراکز استان، در مقابل اداره آموزش وپروش و یا فرمانداری و استانداری برپا داشتند.) 5 )
ارزیابی کوتاه: مبارزات معلمان که در اواخر سال 93 به اوج خود در آن سال رسیده بود، همچنان تا تجمع 27 فروردین و تجمعات خود جوش و مبتکرانه معلمان در مناطق مختلف در روزهای بعد از آن، در حال گسترش بود. اما زمانی که رژیم از برگزاری روز معلم در ایران، 12 اردیبهشت، جلو گیری کرد و اسماعیل عبدی و چند تن دیگر از معلمان احضار و تهدید شدند، تمایل و شوق شرکت در تجمع اعتراضی در میان معلمان نسبت به قبل کمتر شد. تجمع های معلمان اگر چه در 17 اردیبهشت بر پا شد اما تعداد شرکت کنندگان در این تجمع ها نسبت به تجمع 27 فروردین بسیار کمتر بود. بعد از تجمع های روز 17 اردیبهشت تقریبا بر همه فعالین معلمان آشکار شده بود که حرکت اعتراضی معلمان روند نزولی یافته است.
با این حال به دنبال دستگیری علی اکبر باغانی و علیرضا هاشمی و سپس بازداشت اسماعیل عبدی در 6 تیرماه، فعالین معلمان تصمیم گرفتند که برای آزادی معلمان در بند، تجمع اعتراضی دیگری فراخوان دهند. بعد بحث های طولانی بین فعالین، تصمیم گرفته شد که روز 31 تیر ماه، معلمان از همه شهرها در مقابل مجلس شورای اسلامی با خواست آزادی معلمان زندانی تجمع کنند. رژیم، پیش ازفرا رسیدن 31 تیرماه، تهدید ها و احضار ها را شروع کرده بود و در شهرهای کوچک فعالین شناخته شده تهدید شدند که در صورت شرکت در تجمع، دستگیر خواهند شد. با این حال تعداد قابل توجهی از معلمان از تهران و شهرستان ها ، خود را برای برپایی تجمع به اطراف مجلس رساندند. اما نیروهای امنیتی، لباس شخصی وانتظامی بطور وحشیانه به سوی معلمانی که در حال حرکت به سوی مجلس بودند، یورش بردند و و با تهدید و ارعاب تعداد زیادی از آنها را دستگیر و از برگزاری تجمع جلوگیری کردند. اگر چه همه بازداشت شدگان به زودی آزاد شدند، اما شدت سرکوب گری رژیم و جلو گیری از پایی تجمع، تاثیر منفی بر حرکت اعتراضی معلمان بجا گذاشت.
در طول تعطیلات تابستان، رژیم با استفاده از فرصت، تعداد بیشتری از فعالین معلمان را احضار کرد و نسبت به عواقب شرکت در فعالیت های اعتراضی به انهاد هشدارداد و تهدیدشان کرد.
با بازگشایی مدارس در مهر ماه عده زیادی از معلمان به عنوان اعتراض با لباس سیاه به کلاس ها رفتند. اما این شیوه اعتراض، کارایی زیادی نداشت و کمک چندانی به آماده شدن معلمان برای برگزاری روز جهانی معلم در روز 13 مهر ماه، نکرد. تجمع های اعتراضی معلمان در 16 مهر ماه برگزار شد، اما تعداد شرکت کنندگان این بار نیز کمتر از ان بود که فعالین معلمان انتظارش را داشتند. بعد از 16 مهر معلمان عملا نتوانستند تجمع اعتراضی وسیع و سراسری دیگری را تا پایان سال 94 سازمان دهی و بر پا کنند.
اعتراضات پرستاران و کارکنان بیمارستان ها
در سال94 اعتراض پرستاران همچنان ادامه یافت. چند نمونه از این اعتراض ها را بر می شمریم:
- تجمع واعتصاب در بیمارستان های مختلف دراعتراض به طرح دریافت های مبتنی برعملکرد 32 مورد . ( در پاره ای از موارد این تجمع ها و اعتصاب ها چند روز تداوم یافتند).
- پرستاران در 17 بیمارستان دراعتراض به سطح پایین دستمزد وعدم پرداخت بموقع مطالبات شان دست به تجمع واعتصاب زدند.
-اعتراض به اخراج از کار( یک مورد)
- حمایت ازهمکاربازداشت شده توسط قوه قضائیه ( یک مورد)
-اعتراض به اضافه کاری اجباری ( یک مورد)
- تجمع اعتراضی کارکنان آزمایشگاههای بالینی کشور مقابل وزارت بهداشت) یک مورد)
- تجمع اعتراضی رادیولوژیست های سراسرکشور در 26 دی مقابل وزارت بهداشت که با یورش نیروهای انتظامی وبازداشت تعدادی از معترضین همراه بود.
با نگاهی به مبارزه پرستاران طی دو سال گذشته که بویژه دراعتراضات سراسری سال 93 وتجمعات واعتصابات سال 94 در بیمارستان ها بر جستگی یافت، می توان نتیجه گرفت که مبارزه جمعی پرستاران و دیگر کارگران بخش بهداشت و درمان، این پتانسیل را دارد که در روند خود زمینه ایجاد تشکل مستقل از قدرت دولتی را فراهم نماید. اما از هم اکنون باید هوشیار بود که تلاش هایی تحت لوای سازمان نظام پرستاری و درارتباط با معاونت پرستاری وزارت بهداشت ( یعنی دولت) در جریان است که می خواهد با سوار شدن برموج نارضایتی پرستاران، مبارزه آنها را کنترل و مهار نماید. به عبارت دیگر سازمان نظام پرستاری می کوشد تا اعتراض پرستاران در چارچوب و محدوده کشمکش های میان سازمان نظام پرستاری و وزارت کشور باقی بماند و در نهایت در خدمت رقابت های جناح های حکومتی قرار گیرد.
بازنشستگان
بسیاری از بازنشستگان در سال 94 علاوه با معضل دائمی پایین بودن حقوق بازنشستگی که به سختی کفاف تامین حداقل نیازهای زندگی را می دهد ، با مشکل عدم پرداخت به موقع حقوق و تبعیض در پرداخت حقوق نیز روبرو بودند. بنابراین خواست پرداخت به موقع حقوق ها، رفع تبعیض در پرداخت حقوق و پرداخت هماهنگ، از خواسته های اصلی بازنشستگان بود که برای تحقق ان دهها تجمع اعتراضی بر گزار کردند. از جمله بازنشستگان صنعت فولاد، بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی، بازنشسگان فرهنگی، بازنشسگان وزارت نفت، و بازنشستگان کشوری با همین درخواست ها دهها تجمع اعتراضی بر پا کردند.
بسیاری از بازنشستگان شهرستانی برای رساندن صدای خود، به تهران سفر کردند و در برابر نهاد های حکومتی مانند مجلس، وزارت کار، وزارت صنایع و معادن ، نهاد ریاست جمهوری و دفاتر مرکزی کارفرمای اصلی، دست به تجمع اعتراضی زدند.
در مراکز استان ها در مواردی خانواده بازنشستگان در تجمع شرکت داشتند و تجمع بطور شبانه روزی ادامه یافت و گاه نیز با بست نشستن در خیابان همراه بود.
در مجموع، 46 تجمع اعتراضی توسط بازنشستگان گزارش شده است؛ اما تعداد واقعی این تجمعات می تواند بیشتر از این رقم باشد.
بیکاری و اعتراض بیکاران:
مرکز آمار ایران در آخرین گزارش خود، تعداد بیکاران در پائیز 94 را 6/2 میلیون نفر، و نرخ بیکاری را 7/10 در صد اعلام کرد. (5) این آمار رسمی اما با واقعیت انطباق ندارد. برخی از پزوهشگران اقتصادی ، نرخ واقعی بیکاری را حدود 20 درصد و تعداد بیکاران را بیش از 5 میلیون نفر می دانند. نرخ بیکاری به ویژه در بین جوانان بسیار بالاست . طبق همان گزارش، بیکاری بین جوانان بین 15- تا –24 - سال 25 در صد است.
براساس منابع رسمی ، معضل بیکاری در سال 94 نسبت به سال قبل بهبود نیافت. اگر چه حسن روحانی در سخنرانی خود در یزد در اواخر سال، ادعا کرد که که در دوسال گذشته 2/1 میلیون شغل جدید ایجاد شده است اما این ادعا که با هیچ یک از داده های اقتصادی از جمله با نرخ رشدی اقتصادی اعلام شده توسط دولت، خوانایی ندارد و به همین دلیل نیز توسط برخی از رسانه های رسمی در ایران مورد پرسش قرارگرفت.
موضوع دیگر در رابطه با معضل بیکاری این است که هیچ نشانه ای از احتمال کاهش نرخ بیکاری در سرمایه داری تحت حکومت جمهوری اسلامی در اینده نزدیک وجود ندارد. (6)
اگر چه به با وجود معضل بزرگ بیکاری، بویژه در بین جوانان، در سال 94 نیز مانند سالهای گذشته شاهد برآمد جنبش بیکاران و یا اعتراض و حرکت های گسترده و سراسری علیه بیکاری نبودیم، اما چندین حرکت اعتراضی به خصوص توسط جوانان بیکار صورت گرفت که نمونه هایی را در زیر می اوریم:
1-جوانان و اهالی شهرستان عسلویه، به همراه اهالی بخش چاه مبارک و شهرستان پارسیان، مقابل دفاتر اداری مدیریت کار و خدمات اشتغال منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس تجمع کردند و خواستار کار شدند. تجمع کنندگان از سر خشم شیشه ساختمان را شکستند. بعد از پایان تجمع ، تعدادی از شرکت کنندگان در تجمع وهمچنین عده ای از کارگران عسلویه که برای اعلام همبستگی به تجمع پیوسته بودند، احضار شدند و مورد بازخواست قرار گرفتند.
2- تجمع جوانان جویای کار روستای شهرویی مقابل پالایشگاه بید بلند 2 بهبان. این تجمع مورد یورش نیروهای انتظامی قرار گرفت که بطور مستقیم به سوی جوانان شلیک کردند و در نتیجه، یک جوان متقاضی کار جان باخت، دو نفر دیگر زخمی و سه نفر از تجمع کنندگان دستگیر شدند.
3-عده ای از جوانان واهالی بیکار خارک در مقابل بخشداری تجمع کردند و خواستار کار شدند؛ این تجمع 48 ساعت ادامه یافت.
4- -جوانان بیکار وکارگران بیکارشده روستای سنگده در جاده نزدیک کارخانه چوب فریم، تجمع کردند و با بستن جاده از تردد وسایل حمل و نقل جلوگیری کردند .
5- کارگران بیکارشده معدن ذغال سنگ البرز غربی در 25 اسفند ماه به همراه عده ای از اهالی منطقه عمارلو با برپایی تجمع، مانع خروج ماشین آلات و تجهیزات از این معدن شدند.
دامن زدن اختلاف بین کارگران محلی و غیر محلی
دراعتراضات بیکاران وکارگران اخراجی طی سال 94 شاهد بروز اختلافات بین کارگران محلی و غیر محلی بودیم. با این پدیده منفی باید هوشیارانه برخورد شود تا از گسترش تفرقه بین کارگران وبه انحراف کشیده شدن مبارزاتشان جلوگیری شود.
بعض از گزارش ها نشان می دهد که جناح ها و عوامل دولتی برای گرفتن سهم بیشتر در قدرت ،به این گونه اختلافات دامن می زنند. آنان تحت عنوان حمایت از کارگران وبیکاران منطقه و لزوم اولویت دادن به نیازهای "کارگران بومی" ، سعی می کنند که "کارگران غیر بومی" را علت مشکلات کارگران و اهالی در منطقه معرفی کنند. ضروری است که این موضوع ریشه یابی گردد و با افشای دست های پشت پرده ای که کارگران را در مقابل هم قرار می دهند، بر اشتراک منافغ همه کارگران و لزوم مبارزه مشترک آنها علیه بیکاری و بیکارسازی ها تاکید شود.
اعتراضات دستفروشان:
شمارچندین میلیونی بیکاران، سطح نازل حداقل دستمزد وعدم پرداخت بموقع حقوق، موجب شد که پدیده دستفروشی درسال94 بیش از پیش گسترش یابد. درهمان حال فشار بر دست فروشان توسط ماموران شهرداری بیشتر شد. این ماموران علاوه بر اذیت و اذار دست فروشان و بهم زدن بساط و یا ضبط اموال انان، در موارد زیادی، دست فروشان را مورد ضرب و شتم قرار دادند و یا دستگیر کردند. این امر به ویژه در تهران و سنندج بیش از جاهای دیگر روی داد.
اعتراض دستفروشان به بیکاری ومقاومت شان دربرابریورش ماموران شهرداری ونیروهای انتظامی در مواردی حمایت های مردمی وفعالین اجتماعی را بهمراه داشت. در تهران و سنندج دست فروشان تجمع اعتراضی بر پا کردند از حق خود برای کار و زنده ماندن دفاع کردند. با این حال دو تن از دستفروشان در تبریز و اهواز زیر فشار زندگی و در اعتراض به بیکاری و فلاکتی که در آن بسر می بردند، خود سوزی کردند و جان باختند.
گفتنی است که علاوه بردستفروشان، کارگران ساختمانی از جمله کارگران نقاش - که برای پیدا کردن کاردر محلی جمع می شوند- نیز گاه و بیگاه مورد یورش نیروهای انتظامی قرار گرفتند. در این رابطه تشکلی موسوم به انجمن صنفی کارگران ساختمانی با نیروی انتظامی همدستی می کند.(7)
اعتراضات دانشجویی:
درسال 94 شاهد اعتراضات دانشجویان نسبت به عدم واگذاری خوابگاه، وضعیت نابسامان معیشتی خوابگاه ها، وضعیت بد امکانات آموزشی، کیفیت پایین غذای سلف سرویس ها، افزایش شهریه ها و چگونگی پرداخت آن و طرح تربیت پرستار یکساله بودیم. 60 مورد از این نوع اعتراض ها در بایگانی ما ثبت شده است.
همچنین درسال1394 دانشجویان دانشگاه تهران به مناسبت 16 آذر، روز دانشجو و اعتراض به خصوصی سازی ها و ورود نیروهای امنیتی ونظامی به داخل دانشگاه ، تجمع بر پا کردند و در پایان، بیانیه خود را منتشر کردند. این تجمع و دیگر تجمعات اعتراضی، احضار گسترده دانشجویان معترض به کمیته های انضباطی را به دنبال داشت.
اعتراضات مردم
درسال 94 ما تلاش کردیم که اعتراضات مردم نسبت به قطع و یا کمبود آبی آشامیدنی، عدم تحویل به موقع مسکن یا اعتراض به امکانات نازل خانه های تحویل داده شده، نبود امکاناتی چون برق وگاز و یا افزایش تعرفه ها و وضعیت نابسامان جاده ها و مواردی از این نوع را در اخبار کارگری منعکس نماییم.
طبق گزارش ها در طی سال 94حداقل 112 تجمع اعتراضی توسط مردم برپا شد، که درچندین مورد، روزها به درازا کشید. این اعتراض ها در مواردی با راهپیمایی درسطح شهر همراه بود، و حداقل در 8 مورد، اعتراض کنندگان با تجمع درجاده ها وخیابان ها ازتردد وسایل نقلیه جلوگیری کردند.
کارگران مهاجر:
درسال 94 نیز از قرار گرفتن کارگران مهاجر زیر شمول قانون کار خبری نشد. این درحالی است که بسیاری از قربانیان حوادث کار وبیماری های شغلی را کارگران مهاجر تشکیل می دهند.
از یک سو کارفرمایان با پشت گرمی از حمایت رژیم ا پرداخت پایین ترین دستمزد ها از کارگران مهاجر به سختی کار می کشند و از سوی دیگر این کارگران بی آنکه از کمترین حقوق قانونی بر خورد دار باشند، توسط مقامات و تشکلات به اصطلاح کارگری وابسته به رژیم، عامل بیکاری و سطح پایین دستمزد ها معرفی می شوند؛ در سال گذشته در تظاهراتی که از طرف خانه کارگر به مناسبت روز جهانی کارگر برگزار شد، این شعار فاشیستی و نژاد پرستانه برجسته بود: " کارفرما حیا کن، افغانی را رها کن"
زنان کارگر:
درسال94 همچنان شاهد اشتغال شمار زیادی از زنان کارگر با حقوقی زیرحداقل رسمی دستمزد و بدون داشتن هیچ حق قانونی بودیم.
زنان به دلیل تداوم اعمال سیاست های تبعیض جنسیتی توسط رژیم، همچنان سهم اندکی در نرخ اشتغال در ایران داشتند. برپایه آخرین گزارش مرکز آمارایران، نرخ مشارکت اقتصادی در کل کشور 41.8 است. طبق این گزارش در حالیکه این شاخص در سال 94 در بین مردان به 69.4 درصد می رسید، نرخ اشتغال زنان فقط 14.4 بود. همچنین گزارش مرکز آمار ایران در پائیز 94 نرخ بیکاری برای زنان را 18.9درصد اعلام کرد، در حالی نرخ بیکاری بطور کلی 7/10 درصد اعلام شد. به این ترتیب نرخ بیکاری زنان حدود دو برابر نرخ بیکاری مردان بود. نبود فرصت های شغلی مساوی برای زنان و نیز پرداخت دستمزد های نابرابر بین زنان و مردان در مقابل کار برابر، همچنان ادامه یافت.
*کودکان کار:
آمار و ارقام دقیق و مشخصی از تعداد کودکان کار در ایران وجود ندارد . برخی منابع رسمی و نیمه رسمی از حدود 2 میلیون کودک کار سخن می گویند ، اما منابع و نهاد های غیر رسمی تعداد کودکان کار را 7 میلیون نفر بر آورد می کنند. گفته می شود نزدیک به 40 درصد از کودکان کار را فرزندان کارگران مهاجر تشکیل می دهند که اکثریت افغان هستند.
براساس گزارشات، عده زیادی از این کودکان در کارگاه‌هایی مانند کیف دوزی‌ها، بازیافت‌ها و کوره پز‌خانه‌ها بیش از 8 ساعت در روز کار می کنند بدون آنکه از هیچ حق قانونی از جمله بیمه و مرخصی ( استحقاقی و یا استعلاجی ) بر خودار باشند.
....................
واکنش رژیم جمهوری اسلامی و کارفرمایان به اعتراضات کارگری
الف: اخراج کارگران معترض
در 63 واحد کارگران معترض از کار اخراج شدند که در مقایسه با سال پیش ( واحد 40) افزایش 57 درصدی را نشان می دهد. از این تعداد در 58 واحد، 2862 کارگر معترض از کار اخراج شدند. ا تنها 41 نفر از کارگران اخراج شده توانستند در نتیجه اعتراض همکارانشان و یا به دلایل دیگر برسرکار برگردند . به عبارت دیگر در این سال در مجموع 2821 کارگر به علت اعتراض، از کار اخراج شدند که درمقایسه باسال گذشته(313نفر)، افزایش 800 درصدی را نشان می دهد. ( از تعداد کارگران معترض اخراجی در 5 واحد دیگر اطلاعی در دست نیست) .
گفتنی است که تعداد گزارشات مبنی بر تهدید کارگران به اخراج در صورت اعتراض نیز نسبت به سال گذشته افزایش زیادی داشت. افزون براین، بنا بر گزارشات، اسامی کارگران اخراجی در لیست سیاه (بلاک لیست) قرار می گرفت و کارفرمایان از دادن شغل به انها خود داری می کردند؛ اقدامی که همچنان ادامه دارد.
ب- ضرب و شتم کارگران
برخی گزارشات حاکی از تشکیل پلیس خصوصی توسط کارفرمایان است که تحت عنوان حراست، نقش گردن کلفت ویا چماقدار کارفرمایان را ایفا می کنند. اینان کارگران معترض را به دستور کار فرما یان - که در غالب موارد حکم اخراج کارگران را بدون پرداخت مطالبات انها صادر می کنند - مورد ضرب وشتم قرار می دهند. موارد زیرتنها چند نمونه از این زور گویی بود.
- گزارش های زیادی مبنی بر ضرب وشتم کارگران معترض درمنطقه عسلویه توسط عوامل کارفرما در طول سال گذشته به دست ما رسید،
- عوامل کارفرما در صنایع پوشش ایران، کارگران معترض را مورد حمله قرار دادند و 8 کارگر را زخمی کردند،
- کارگران معترض کارخانه لوله سازی خوزستان توسط عوامل کارفرما مورد ضرب و شتم قرار گرفتند،
- عوامل کارفرما به کارگران معترض در کشت وصنعت میان آب حمله کردند و انان را کتک زدند.
ت - تنبیه معیشتی و تشدید فشار کارعلیه کارگران معترض
- تعدادی از کارگران معترض پست های برق فشارقوی، پس از آنکه به تجمعات اعتراضی سراسری ودامنه دار دست زدند، به 100 تا 150 کیلومتردورترازمحل سکونت شان تبعید شدند،
- اخراج،جابجایی وتنزل شغلی تعدادی از کارگران معترض آتش نشانی آ پس از تجمع اعتراضی 22 آذر،
- تبعید 3 کارگرمعترض بیمارستان خاتم الانبیا تهران،
- تبعید یکی از پرستاران معترض بیمارستان خمینی تهران،
- افزایش فشارشغلی به 3 کارگربیمارستان خاتم الانبیا در ایرانشهر،
- جابجایی شغلی یک کارگرمعترض شهرداری نیشابور،
- تحمیل مرخصی اجباری به چندین نفر ازکارگران معترض اتوبوسرانی اهواز،
- عدم پرداخت مطالبات 20 کارگرمعترض اخراجی عسلویه،
- عدم پرداخت مطالبات 4 نماینده کارگران اعتصابی کارخانه ایران برک رشت،
- فشاربه 23کارگرمعترض شرکت واحد اتوبوسرانی تهران وحومه پس از اقدام اعتراضی انها (روشن کردن چراغ اتوبوس ها) درآبان ماه نسبت به تاخیر درپرداخت حقوقشان ،
- عدم پرداخت مطالبات کارگران معترض کارخانه کاشی خزر و اخذ تعهد کتبی از آنان مبنی بر پذیرش شرایط جدید کار و یا پذیرش اخراج،
- کم کردن حق کارانه واضافه کاری پرستاران شرکت کننده درتجمعات اعتراضی،
- در اول خرداد سال 94 قرارداد کار جدیدی درمناطق ویژه اقتصادی اجرایی شد که بر اساس آن پیمانکار می تواند درصورت اعتصاب کارگران، بدون پرداخت مطالبات، با آنها تسویه حساب کند.
پ- احضار کارگران معترض به مراجع قضایی وامنیتی
طی سال 94 گزارشاتی مبنی بر احضار تعداد زیادی از کارگران مراکز تولیدی و خدماتی از جمله معلمان و پرستاران به مراکز قضایی و امنیتی منتشر گردید . گفتنی است که در اینجا نیز این گزارشات تنها بخشی از واقعیت را بیان می کند، زیرا که تعداد واقعی این احضار ها بسیار بیش از آن چیزی است که گزارش شده است. یکی از دلایل آن هم این است که احضار ها توسط نیروهای امنیتی اساسا با هدف تهدید صورت می گیرد و از فرد احضار شده خواسته می شود که احضار شدن خود را از دیگران پنهان نگاه دارد. به هر رو 108 مورد احضار به قرار زیر گزارش شد ه است:
- احضار 60 معلم از طرف اداره اطلاعات بوکان در آستانه17اردیبهشت و تهدید آن،
- احضار8 کارگرمعترض کارخانه سیمان سپاهان بدنبال شکایت کارفرما پس از تجمعات اعتراضی کارگران این کارخانه،
- احضار8 کارگرمعترض کارخانه لوله سازی خوزستان به مراجع قضایی،
- احضار2 کارگراعتصابی کارخانه نورد ولوله صفا به دادستانی،
- احضار12کارگرمعترض معدن تکاب طلای آق دره به مراجع قضایی،
- احضار18کارگراعتصابی کارخانه ایران برک رشت،
-احضار وبازخواست تعدادی ازبیکاران درعسلویه پس از برپایی تجمع اعتراضی توسط آنان وهمچنین احضار تعدادی از کارگران عسلویه که در تجمع فوق جهت حمایت ازبیکاران شرکت کرده بودند،
- احضار ٨ معلم به اداره اطلاعات سقز.
ت - محاکمه و صدور حکم دادگاه علیه کردن کارگران معترض:
-دادگاهی کردن 30 کارگر معترض معدن چادرملو ومحکوم کردن 5 نفر آنها به یکسال حبس وشلاق که این حکم پس از اعتراض کارگران، به 5 سال حبس تعلیقی و 3 میلیون ریال جریمه نقدی تغییر یافت،
-محکوم کردن دو کارگرمعترض نانوایی های سنندج به نام های یدالله صمدی واقبال شعبانی به 5 ماه حبس تعزیری و30 ضربه شلاق،
- دادگاهی کردن چند باره 9 کارگر معترض معدن سنگ آهن بافق،
ث : دخالت نیروهای انتظامی،امنیتی و قضایی برای سرکوب اعتراضات کارگری
- استقرارنیروهای انتظامی درکارخانه ایران برک رشت دربیست ونهمین روز اعتصاب کارگران،
- حضورنیروهای امنیتی ولباس شخصی درکارخانه فنر ایدامین سایپا همزمان با اعتصاب کارگران،
- حضورنیروهای انتظامی وقضایی در کارخانه فولاد و چدن درود دربیست وپنجمین روزاعتصاب کارگران،
- حضورپلیس امنیتی درجلسه هیئت مدیره سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی تهران وحومه،
- دخالت رئیس حوزه قضایی دادگاه بندرامام دراعتراضات کارگران این منطقه،
-جلوگیری از بازگشت بکار26 کارگرمعترض معدن طلای آق دره تکاب توسط شورای تامین این شهرستان،
ج- بازداشت ها
درسال 94 حداقل 81 کارگر،معلم، پرستارومتقاضی کار به دلیل اعتراض شان به شرایط کار، بازداشت شدند. نمونه های زیر بخشی از این بازداشت کردن هاست:
- بازداشت 2 پرستارمعترض بیمارستان خمینی تهران،
- بازداشت تعدادی زیادی از معلمان که برای شرکت در تجمع اعتراضی 31 تیرماه در مقابل مجلس، به انجا رفته بودند،
- بازداشت حداقل 2کارگرمعترض کشت وصنعت میان آب،
- بازداشت 3 جوان متقاضی کار در جریان تجمع اعتراضی جوانان جویای کار در مقابل پالایشگاه بید بلند 2 بهبان،
- بازداشت چندین نفر از رادیولوژیست های معترض بدنبال تجمع اعتراضیشان مقابل وزارت بهداشت،
- بازداشت 28 کارگرمعترض بیکارشده مجتمع مس خاتون آباد،
- بازداشت 13 نفرازکارکنان بیکارشده موسسه میزان پس از بر پایی تجمع های اعتراضی توسط آنها،
- بازداشت 48 ساعته شش کارگرمعترض جهاد نصر دراصفهان،
- بازداشت 10 کارگرمعترض فازهای 23 و24 عسلویه بدنبال اعتصاب؛ بازداشت شدگان بعد از 24 ساعت و با دادن تعهد آزاد شدند،
- بازداشت 12 کارگربیکارشده معترض سیمان دورود بدنبال تجمع های اعتراضی؛ کارگران پس از 5 روز بازداشت با کفالت آزاد شدند،
- بازداشت 2 کارگرمعترض فاز22 عسلویه که پس از سپری کردن چند روز در باز داشت، با دادن تعهد آزاد شدند،
- بازداشت 3 کارگراعتصابی معدن طزره.
چ - یورش نیروهای انتظامی، یگان ویژه،نیروهای امنیتی و لباس شخصی به کارگران، معلمان و دیگر معترضان
درسال 94 حداقل 15 مورد از این نوع یورش ها توسط نیروهای سرکوب گر رژیم گزارش شده است:
- حمله عوامل امنیتی ولباس شخصی ها تحت حمایت نیروهای انتظامی به تجمع معلمان در مقابل اداره آموزش وپرورش گیلان وضرب وشتم معلمان در 27فروردین ماه،
- حمله یگان ویژه به کارگران معترض کارخانه لوله سازی خوزستان و زخمی کردن یک کارگر،
- یورش نیروهای انتظامی به تجمع کارگران بیکارشده شرکت معنجو زرند؛ شلیک گازاشک آور توسط این نیروها موجب آسیب دیدن چشم یکی از کارگران شد که پس از تصادم با کامیون، جان باخت،
- حمله یگان ویژه به تجمع کارگران کارخانه ذوب آهن اردبیل در 31 خرداد و زخمی شدن چندکارگر،
- حمله نیروهای انتظامی به تجمع کارکنان بیکارشده موسسه میزان درمشهد،
- حمله یگان ویژه و نیروهای انتظامی به کارگران اعتصابی پالایشگاه ستاره خلیج فارس با ماشین آب پاش فشارقوی وشلیک تیر هوایی،
- حمله گسترده نیروهای امنیتی، لباس شخصی و انتظامی به معلمان در تیر 31 با هدف جلوگیری از برگزاری تجمع اعتراضیشان در برابر مجلس وبازداشت تعداد زیادی از معلمان،
- حمله نیروهای انتظامی به کارگران کشت وصنعت میان آب که همراه اعضای خانواده تجمع کرده بودند؛ نیروهای انتظامی، گازاشک آور به سوی تجمع کنندگان شلیک کردند. در نتیجه این یورش ، همسر یکی از کارگران زخمی شد.
- حمله نیروهای انتظامی به تجمع کارگران اخراجی کشتارگاه اهواز ودرگیرشدن با کارگران معترض،
- حمله نیروهای انتظامی به تجمع جوانان جویای کار روستای شهرویی مقابل پالایشگاه بید بلند 2 بهبان وشلیک مستقیم بطرف تجمع کنندگان که موجب مرگ یک جوان متقاضی کار وزخمی شدن 2 نفر دیگرشد،
- حمله نیروهای ضد شورش وپلیس به تجمع 26 دی ماه رادیولوژیست های معترض مقابل وزارت بهداشت،
- یورش یگان ویژه به تجمع شبانه روزی و خانوادگی کارگران بیکارشده مجتمع مس خاتون آباد در 6 بهمن ماه .
- درگیرشدن نیروهای انتظامی با کارگران کارخانه نساجی مازندران بدنبال راهپیمایی کارگران درسطح شهر وتجمع در مقابل استانداری،
- درگیرشدن نیروهای انتظامی با کارگران ورزشگاه قدس همدان.
- درگیرشدن نیروهای انتظامی با بازنشستگان تامین اجتماعی که مقابل نهاد ریاست جمهوری تجمع کرده بودند.
لازم است که در اینجا به مانورآماده سازی نیروهای بسیج ضد اغتشاش برای مقابله با اعتراضات کارگری اشاره کنیم که بی سابقه بود. این مانور در 16 بهمن ماه در کلاله در استان گلستان انجام شد و طی آن نیروهای بسیج چگونگی حمله به کارگران معترض و سرکوب آنان را تمرین کردند.
..................
سرکوب و اعمال فشار به اعضای تشکل ها و نهادهای مستقل و فعالین کارگری
- پیش از هرچیز دراین قسمت باید از جان باختن زنده یاد شاهرخ زمانی، فعال شناخته شده کارگری در زندان رژیم جمهوری اسلامی یاد کرد. شاهرخ زمانی از اعضای هیئت بازگشایی سندیکای کارگران نقاش و عضو هیات مدیره کمیته پیگیری برای ایجاد تشکل های کارگری، آخرین بار در 14 خرداد 1390 در تبریز دستگیر و به جرم فعالیت های کارگری به 11 سال زندان محکوم شد. شاهرخ در 22 شهریور 94 در زندان رجایی شهر کرج جان باخت. مقامات جمهوری اسلامی، علت را سکته مغزی اعلام کردند. اما بسیاری از فعالان کارگری، رژِیم اسلامی را عامل قتل شاهرخ زمانی دانستند. جلوگیری رژیم از تحقیق مستقل در مورد علت جان باختن شاهرخ زمانی، تاییدی بود بر نظر فعالین کارگری. به هر رو رژیم اسلامی، مستقیم و یا غیر مستقیم مسئول جان باختن شاهرخ زمانی شناخته شده است.
- جعفرعظیم زاده دبیر هیات مدیره اتحادیه آزاد کارگران، در آبادن سال 94 برای اجرای حکم 6 سال حبس، در زندان اوین محبوس شد. عظیم زاده پیش از این در سوم خرداد هنگامی که همراه خانواده شاپور احسانی راد به دادگاه ساوه رفته بود، بازداشت و بعد از 18روز آزاد شده بود،
- داوود رضوی از اعضای هیات مدیره سندیکای کارگران شرکت واحد در 23 دی ماه 94 در شعبه 26 دادگاه انقلاب تهران محاکمه وبه 5 سال زندان محکوم شد. رضوی پیش از این درآستانه اول ماه مه سال 94 دستگیر و بعد از 22 روز بازداشت آزاد شده بود،
-بازداشت ابراهیم مددی نایب رئیس هیئت مدیره سندیکای کاَرگران شرکت واحد درآستانه اول ماه مه1394. ایشان قرار بود که در سوم اسفند د توسط همان شعبه دادگاهی که داود رضوی را به زندان محکوم کرد، محاکمه شود. اما به علت بیماری بیماری و گواهی پزشکی مبنی بر استراحت مطلق نتوانست در دادگاه حاضر شود. اتهامامات وارد شده به ابراهیم مددی نیز مشابه اتهاماتی است که علیه داود رضوی عنوان شده بود،
- بازداشت محمود صالحی در8 اردیبهشت ماه. ایشان بعد سپری کردن 32 روز در بازادشت، آزاد وسپس حکم 9 سال زندان علیه او صادر شد،
-دستگیری عثمان اسماعیلی در 8 اردیبهشت. ایشان پس از 11 روز بازداشت آزاد شد و سپس یک سال حکم زندان برای او صادر گردید.
-بازداشت شاپور احسانی در 26 اردیبهشت وآزاد شدن اش پس از 27 روز بازداشت،
- بازداشت علی نجاتی در 24 شهریورو آزاد شدن اش پس از 34 روز بازداشت،
- بازداشت واله زمانی در 29 شهریورماه وآزادی وی پس ازیک هفته بازداشت،
- بازداشت اعضای کمیته هماهنگی برای ایجاد تشکل های کارگری وفعالین کارگری دیگر از جمله: نظام صادقی،آرام و فواد زندی، ریبوارعبدالهی، پدرام نصرالهی، رضا امجدی، فرزاد مرادی نیا، فردین میرکی، جلیل محمدی، پروین محمدی، شیث امانی، خالد وغالب حسینی، محمدعبدی پور و تعداد دیگری از فعالین کارگری،
- یورش به منزل حسن سعیدی از اعضای سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی تهران وحومه در خرداد ماه؛ ماموران با ایجاد دلهره و وحشت برای فرزندان، همسر و همسایگان حسن سعیدی از پسر سیزده ساله ایشان پی جوی او شدند.
-محکوم کردن مجدد معلم زندانی رسول بداقی و صدور حکم جدید 3 سال زندان برای ایشان،
- صدور حکم ۶ سال حبس تعزیری برای اسماعیل عبدی، در حالی که حکم ۹ سال حبس تعلیقی در دولت قبلی برای او صادر شده بود. اسماعیل عبدی از ششم تیر ۹۴ در زندان اوین به سر می برد.
- علی اکبر باغانی یک سال حبس خود را در حالی در زندان رجایی شهر به پایان رساند که از ابتدای اردیبهشت باید به تبعید گاه خود ( زابل ) روانه شود.
- دستگیری دبیر کل سازمان معلمان ایران علیرضا هاشمی و اجرای حکم 5 سال زندان برای او که در سال 1389 صادر شده بود،
-اجرای حکم ۹ سال زندان برای محمود بهشتی لنگرودی و سپس صدور حکم ۵ سال زندان دیگر برای او. به این ترتیب برای او جمعا چهارده سال زندان رقم زده اند. بهشتی هم اکنون در زندان اوین در حال گذراندن دوران محکومیت است.،
- بازداشت ۱۳۲ نفر از معلمان در سی و یکم تیرماه در مقابل مجلس شورای اسلامی و سپس آزادی آنها بعد از پاسی از شب،
- محمد رضا نیک نژاد و مهدی بهلولی هر کدام به پنج سال زندان محکوم شدند و طاهر قادر زاده عضو کانون صنفی معلمان کردستان ( سقز) به ۹۱ روز حبس تعزیزی محکوم شد،
-بازداشت رامین زند نیا عضو انجمن صنفی معلمان کردستان به همراه خانواده.
( تعداد معلمانی که علیه آنان پرونده تشکیل شده و یا احضار شده اند، بسیار زیاد است. اما بسیاری از آنان به دلایل امنیتی از علنی کردن موضوع خود داری کرده اند. )
اذیت و آزار و اعمال فشار بر کارگران زندانی
-بهنام ابراهیم زاده درزندان مورد ضرب وشتم قرار گرفت و در حالی که دوران حکم زندان را می گذراند، مجددا با تشکیل پرونده او را به تحمل 7 سال و 9 ماه و15روز زندان اضافی محکوم کردند،
- اذیت وآزار ومورد ضرب شتم قراردادن محمدجراحی درزندان تبریز،
-محاکمه مجدد رضاشهابی در دوران مرخصی استعلاجی و صدور حکم یک سال زندان علیه او.
ادامه روند تحمیل بی حقوقی قانونی به کارگران:
رژیم جمهوری اسلامی همراه با تشدید سرکوب علیه کارگران، سیاست تحمیل بی حقوقی مطلق بر کارگران و حمله به شرایط کار و سطح معیشت کارگران را با همان شدت ادامه داد . در این رابطه تنها به چند نمونه اشاره می کنیم:
- شورای عالی کار در 18 اسفند 94 حداقل دستمزد برای سال 95 را با افزایش 14 درصد، 812 هزار تومان اعلام کرد. این مبلغ، طبق منابع رسمی، چندین مرتبه پایین تر از خط فقر است. به این ترتیب رژیم اسلامی همچنان، بند 2 قانون کار خود را که می گوید حداقل دستمزد باید نیازهای خانواده کارگری را تامین کند، دور زد. تعدادی از تشکل های مستقل کارگری تصمیم شورای عالی کار را به شدت محکوم کردند و خواهان دستمزد سه میلیون پانصد هزار تومان در ماه شدند.
- با افزایش مناطق ویژه اقتصادی وآزاد تجاری، کارگران بیشتری از شمول قانون کار خارج شدند.
-خروج کارگران کارگاه های زیر10 نفر ازشمول برخی از مواد قانون کار کماکان ادامه یافت.
- تلاش برای بر افزایش سن بازنشستگی و همراه با آن ، کاهش حقوق بازنشستگان همچنان ادامه یافت (8)
- طرح استاد شاگردی دولت احمدی نژاد، توسط دولت یازدهم درسال 94 پیگیری و دراستان های زنجان وکرمانشاه به اجرا گذاشته شد.
- طرح کارورزی دولت دولت احمدی نژاد زیر عنوان جدید به نام طرح اشتغال آزمایشی ۱۱ ماهه فارغ التحصیلان دانشگاهی با حقوق400هزارتومانی در دستور کار دولت حسن روحانی قرار گرفت. بطور کلی براساس لایحه برنامه ششم توسعه که توسط دولت تهیه شده است ، دوره آزمایشی کاراز3 ماه به 2 سال افزایش می یاید، قرارداد کار در این دوره بسته نمی شود و کارفرمایان به راحتی می توانند شاغلان بالای لیسانس را از کار اخراج کنند. اصولا هدف این قسمت از برنامه ششم توسعه، خارج کردن کارگران زیر29 سال فارغ التحصیل دانشگاه ازشمول قانون
کار است.( 9)
......................
ارزیابی فشرده
مبارزه و اعتراض های کارگری تقریبا در تمام عرصه هایی که موضوع این گزارش بوده، حاکی از افزایش و گسترده تر شدن این مبارزه و اعتراضات در سال 94 نسبت به سال 93 است. فراگیرتر و پر دامنه تر شدن مبارزه و اعتراضات کارگران اگر چه اساسا جنبه دفاعی داشته و در واقع واکنش کارگران در مقابل یورش گسترده و بی رحمانه طبقه حاکم و رژیم اسلامی به سطح معیشت آنان، تشدید استثمار، تحمیل شرایط بدتر کار و بی حقوقی بیشتر به کارگران بوده است، اما نکته اصلی و مهم در همین واکنش نهفته است. نکته این است که در این یورش که برمتن سرمایه داری بحران زده و فلج شده ایران تداوم داشته است، کارگران به هیچ رو قربانیانی خاموش نبوده اند. جدال و نبرد طبقاتی سهمگین و سختی در جریان بوده است، جدال و نبردی که همچنان ادامه دارد. اعتصاب ها و تجمع ها و دیگر اشکال مبارزات کارگران که در متن گزارش آمده است، در حقیقت تبلور این نبرد طبقاتی است.
گزارشات نشان می دهند که مبارزه و اعتراض های کارگری درسال 94 ، تنها از لحاظ کمی، یعنی از لحاط تعداد اعتصاب ها و تجمع ها و دیگر اشکال اعتراض نیست که گسترش یافته و فزونی گرفته، بلکه از لحاظ کیفی نیز رشد پیدا کرده و نسبت به سال های پیش، ویژگی های یافته است که به نظر ما بسیار با اهمیت است.
نخستین ویژگی، اعتصاب همزمان کارگران در یک رشته تولیدی در مناطق مختلف و یا در چندین واحد تولیدی، واقع در یک منطقه است. مبارزه همزمان کارگران پتروشیمی های اراک، اصفهان، تبریز و ماهشهر، و یا اعتصاب همزمان 2000کارگر معادن زغال سنگ کوهبنان ازجمله پابدانای جنوبی،چشمه پودنه، اصلی، هشونی، نمونه ای از این گونه مبارزه است. این امر به خوبی نشان می دهد که این مبارزات از سازماندهی و هماهنگی درونی نسبتا پیچیده ای برخوردار بوده است.
ویژگی دوم، افزایش طول زمان اعتصاب کارگری است که در چندین مورد بیش از یک ماه و گاه نزدیک به دوماه به درازا کشید. این امر از یک سو اراده و پافشاری کارگران برای رسیدن به خواست هایشان را نشان می دهد و از سوی دیگر بیان گر این است که رژیم در سرکوب سریع اعتصاب های کارگری با محدودیت های معینی روبروست؛ نگرانی از خارج شدن اوضاع از کنترل، می تواند یکی از این نگرانی ها باشد.
ویژگی سوم، گسترش اعتراض ها و اعتصاب های کارگری به خارج از محل کار است که به شکل راهپیمایی کارگران در شهر، بستن جاده ها و تجمع در برابر مراکز دولتی صورت گرفته است. این واقعیت، بیانگر این است مبارزه کارگران برای رسیدن به مطالباتی که از آغاز، خاستگاه اقتصادی و رفاهی داشته و حاکی از اختلاف بین کارفرما و کارگران است، هر چه بیشتر جنبه اجتماعی به خود گرفته و به امر اجتماعی تبدیل شده است.
ویژگی چهارم، حضور و شرکت هر چه بیشتر خانواده های کارگری در مبارزات کارگران است. پیوستن خانواده ها به مبارزات کارگری در همان حال که به همبستگی بیشتر بین کارگران و خانواد های کارگری یاری می رساند، هزینه سرکوب اعتراض های کارگری برای رژیم را بسیار بالا می برد. افزون بر این، پیوستن خانواده ها به مبارزه کارگران به سرعت به اجتماعی شدن اعتراض کارگری به ویژه در شهرهای کوچک دامن می زند.
نکته پایانی اینکه هدف ما از تهیه این گزارش تنها بازگویی مسایل و وقایع سالیانه کارگری نبوده است. به بیان دیگر، این، تنها هدف نبوده است. کوشیده ایم به سهم و توان خود تصویری کلی از واقعیت ها ترسیم کنیم، تا شاید کمکی باشد به تشکلات و فعالین کارگری و همه کارگران مبارز در ارزیابی انها از موقعیت، دست آورده ها، ناکامی ها و موانعی که کارگران در سال 94 با آن روبرو بوده اند.
اتحاد بین المللی در حمایت از کارگران در ایران
info@workers-iran.org
28 آوریل 2016
*****************************************
زیرنویس
(1 ) وزیراطلاعات رژیم جهموری اسلامی به افزایش تجمع اعتراض کارگران اعتراف و نسبت با آن ابراز نگرانی کرد. ایسنا در 9 خرداد طی گزارشی در این مورد نوشت : " امروز علوی وزیر اطلاعات در جمع فرمانداران سراسرکشورگفت: کشور ما با مشکلات اقتصادی زیادی مواجه است و اداره کشور در این شرایط سخت است. طبق اطلاعات ناجا در دو ماه اول سال، تجمعات صنفی 55 درصد افزایش داشته است، بنابراین امکان تبدیل این تجمعات به اعتراضات سیاسی و چالش های امنیتی وجود دارد".
(2) به رغم هولناک بودن آمار منتشرشده در مورد حوادث ناشی از کار، ابعاد این فاجعه وقتی آشکار می شود که بدانیم انچه در این باره منتشر می شود در بر گیرنده همه حوادث نیست. به زبان دیگر بسیاری از حوادث اصولا گزارش نمی شوند. به سه مورد در تایید این حقیقت اشاره می کنیم :
الف - اماین نیوز در 24 فروردین نوشت: "مشاور خانه معدن ایران درباره وضعیت ایمنی در معادن ایران گفت:حجم استخراج معادن ایران در مقایسه با حجم تولید و استخراج کشورهایی مانند چین بسیار ناچیز است اما این در حالی است که تعداد و شدت حوادث در معادن ایران بحث‌برانگیز است .....وی با ابراز تاسف ادامه داد: متاسفانه در سالهای گذشته تعداد حوادث ناشی از کار در معادن سیر صعودی داشته و تعداد این حوادث از ۸۷۶ حادثه در سال ۲۰۰۹ به ۱۱۷۷ حادثه در سال ۲۰۱۲ افزایش یافته اما در ایران تعداد زیادی از حوادث ناشی از کار گزارش نمی‌شود."
ب - در بخشی از گزارش تامین24- درتیرماه 94 چنین امده است : " «اول ایمنی، بعد کار» این جمله را فراوان دیده و شنیده ایم. گاهی مزین و با خط خوش روی تابلویی سردر کارگاهها، گاهی با اسپری و با خطی کج ومعوج روی دیوار نیمه مخروبه ساختمانی در حال ساخت. آمارهای رسمی میگوید سالانه بیش از هزار و 500 نفر جان خود را بر اثر حوادث ناشی از کار از دست می دهند.
براساس آمارها، حوادث کار در ایران حدود چهار برابر کشورهای توسعه یافته است و درنتیجه این حوادث سالانه 4 درصد از تولید ناخالص ملی صرف این مسئله می شود.همچنین سالانه بیش از هزار و 500 نفر جان خود را بر اثر حوادث ناشی از کار از دست می دهند."
ت - ایلنا در 15 تیر گزارش زیر را درج کرد: "درحال حاضر نزدیک به 350 هزار زندانی به خاطر جرایم غیرعمد ناشی از حوادث کارگاهی در زندان هستند. نایب رییس هیات مدیره ستاد دیه و مستشار دیوان عالی کشور گفت:از تعداد 800 هزار زندانی جرایم غیر عمد در کشور حدود 350 هزار نفر را زندانیان حوادث کارگاهی ناشی از بی احتیاطی، بی مبالاتی و عدم رعایت نظامات دولتی تشکیل می دهند."
(3) در این مورد خبر گزاری فارس نوشت : "معاون روابط کار وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از بیماری‌های شغلی منجر به فوت به عنوان مرگ خاموش یاد کرد و گفت: آمار حوادث منجر به فوت ناشی از بیماری‌های شغلی، حدود 12 برابر حوادث فیزیکی است.روابط عمومی استانداری آذربایجان‌شرقی، سیدحسن هفده تن از بیماری‌های شغلی منجر به فوت به عنوان مرگ خاموش یاد کرد و گفت: آمار حوادث منجر به فوت ناشی از بیماری‌های شغلی، حدود 12 برابر حوادث فیزیکی است.
و ایرنا در گزارشی در 21 مهر در این مورد چنین نوشت : " معاون روابط کار وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: سالانه 12هزار نفر در کشور به دلیل حوادث ناشی از کار وبیماری های شغلی جان خود را از دست می دهند.سیدحسن هفده تن روز سه شنبه در سفر به شهرکرد در جمع رسانه ها از بیماری های شغلی منجر به فوت به عنوان مرگ خاموش یاد کرد و افزود: آمار حوادث منجر به فوت ناشی از بیماری های شغلی، حدود 12 برابر حوادث فیزیکی است. (گزارش21مهر ایرنا)
(4) معاونت توسعه مدیریت و پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش در مهر ماه سال 1394 اعلام نمود که که مدت زمان تبدیل وضعیت معلمان پیمانی 5 سال است .با این حال تعداد قابل توجهی از این معلمان تا مهر ماه 1394که شامل این وضعیت می شدند تاکنون بلاتکلیف مانده اند رجوع کنید به:
( sedayemoallem.ir
(5) رجوع کنید به لینک زیر:
www.amar.org.ir
(6 ) دولت روحانی وعده می دهد که در سال اینده اقصاد ایران رشد 5 تا 6 در صدی را تجربه خواهد کرد. حتی اگر این فرض بسیار خوشبینانه را بپذیریم در این صورت نرخ بیکاری و تعداد بیکاران در بهترین حالت در همین سطح کنونی باقی خواهد ماند. زیرا به بر اورد تعداد از پزوهشگران اقتصادی حامی دولت هر یک درصد رشد اقتصادی در ایران، باعث ایجاد صد هزار شغل جدید خواهد شد ، بنابراین، یعنی با فرض تحقق رشد اقتصادی 6 درصدی ، تنها 600 هزار فرصت شغلی در سال 95 ایجاد خواهد شد که بسیار کمتر از تعداد کسانی است سالیانه وارد بازار کار می شوند. از سوی دیگر بانک جهانی و صندوق بین المللی پیش بینی کرده اند که اقتصاد ایران در سال 95 رشدی حدود 4/ 4 درصد را تجربه خواهد کرد. طبق این پیش بینی ها، نرخ بیکاری در سال 95 بیش 12 در صد خواهد بود که نشانگر افزایش نرخ بیکاری است. نگاه کنید
www.donya-e-eqtesad.com
(7) : گزارشی از درگیری های نیروهای انتطامی با کارگران نقاش ساختمان از زبان یک کارگر:
"مشکلات کارگران نقاش
هیچ مقام مسوولی یادی از ما کارگران نقاش ساختمان نمی کند اما جناب نیروی انتظامی برای این مسئله تاب نیاورده دست به کار میشود وحضرات انجمن صنفی هم که خود فروخته هستند درخدمت جناب نیروی انتظامی به خدمت کارگران نقاش ساختمان می رسند این خدمت گزاری را هم برای دست گرمی وهم برای تمرین مناسب می بینند.
اما یه کم دور تر میریم از اول شروع میکنیم بنده دقیقا یادم هست که کارگران نقاش پاتوقشان در تهران پارس فلکه چهارم خیابان وفادارشرقی ایستگاه مسجد بود تقریبا ۲۰ سال پیش روزی شهردار آمد گفت برای شما جای سر پوشیده درست خواهیم کرد.
اما این وعده دروغی بیش نبود یکی دوسال بعد آقایان دست بکار شدند هر چند زحمت زیادی برای نیروی انتظامی داشت پس از درگیری های مختلف این وظیفه را انجام دادند و کارگران را به ایستگاه مدرسه راندن اما چند سال بعد دوباره دیدند که کسی یادی از این کارگران نمی کند دوباره نیروی انتظامی با خود اندیشید که من یادی از کارگران میکنم و این دفعه برای گرم کردن با باطوم هاشون آمدند و برای ما حسابی خدمت کردند واز ایستگاه مدرسه به دوراهی رهبر راندند. جنب دانشگاه خواجه نصیر یک پارک کوچک بود که آنجا جمع میشدیم وچند روز پیش آقایان دوباره یادی ازما کرده بودند که اینجا جای شما نیست و جناب انجمن صنفی حاضر در جلسه گفتند یا اینجا جمع نشید یا اون زیر پل یه آغل مانندی برای خدمت به شما عزیزان درست کردیم به زور باطوم می فرستیم آنجا. اگر این حضرات خود فروخته وجناب انتظامی نباشه کسی به فکر ما کارگران نیست من نمی دونم آیا ما در این مملکت جای برای سر پا ایستادن داریم یا نداریم. ما باید به فکر این بحران بیکاری که پس از رکود در بازار مسکن به وجود آمده باشیم ویا هر روز در گیر با ماموران باشیم آیا حل این بحران به عهده کیست؟
کارگرسندیکای نقاش، علی آقا" .
(8) پیش نویس برنامه ششم، افزایش تدریجی سن و سابقه خدمت و محاسبه میزان حقوق بازنشستگی براساس میانگین حقوق 5 سال آخر خدمت مشمولین تمام صندوق‌های بازنشستگی و تامین اجتماعی، را پیشنهادمی کند در تبصره 24 پیش‌نویس برنامه ششم در این مور چنین امده است:
به منظور جلوگیری از بروز بحران و کنترل و کاهش مشکلات صندوق‌های بازنشستگی و تامین اجتماعی، دولت مکلف است اقدامات ذیل را در طول برنامه ششم توسعه به اجرا درآورد:
1-افزایش تدریجی سن و سابقه خدمت لازم برای مشمولین تمام صندوق‌های بازنشستگی و تامین اجتماعی از سال اول برنامه هر سال به میزان 6 ماه، به حداقل سن و سابقه خدمت جهت احراز بازنشستگی
2-از تاریخ تصویب این قانون، بازنشستگی پیش از موعد مشترکین تمامی صندوق‌های بازنشستگی و تامین اجتماعی، ممنوع خواهد بود.
3-حداکثر سنوات ارفاقی مربوط به شماغل سخت و زیان‌آور برای مشمولین صندوق‌های بازنشستگی کشوری و لشکری به مدت 3 سال و صندوق تامین اجتماعی به مدت 5 سال تعیین می‌گردد.
4-حداکثر حقوق بازنشستگی برای تمامی بازنشستگان صندوق‌های بازنشستگی و تامین اجتماعی معادل 7 برابر حداقل حقوق قوانین موضوعه خواهد بود.
5-تمامی مشترکین صندوق‌های بازنشستگی و تامین اجتماعی مجازند فقط از یک حقوق بازنشستگی و یا مستمری به انتخاب خود برخوردار شوند. (به استثنای دریافتی‌ها از صندوق‌های بازنشستگی خصوصی)
6-برقراری پوشش فراگیر افراد غیرمزد و حقوق‌بگیر فاقد پوشش بیمه اجتماعی پایه براساس آیین‌نامه‌ای که به تصویب دولت می‌رسد که استحقاق برخورداری از یارانه‌ها و مساعدت‌های اجتماعی را تعیین خواهد کرد در قالب صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر انجام خواهد شد. این صندوق تحت عنوان صندوق بیمه فراگیر فعالیت خواهد کرد.
7-به منظور بهبود نظام کسب و کار و فضای رقابتی و ایجاد عدالت در برخورداری از منابع عمومی هر ساله دو درصد از میزان تقبل پرداخت حق بیمه سهم کارفرمایی، کارفرمایان موضوع قانون بخشودگی قسمتی از حق بیمه، بیمه‌شدگان و کارفرمایان مصوب 1358.9.24 شورای انقلاب و اصلاحات بعدی آن کاسته خواهد شد.
8-در تمامی صندوق‌های بازنشستگی و تامین اجتماعی میزان حقوق بازنشستگی براساس میانگین حقوق 5 سال آخر خدمت به قیمت روز (با احتساب ضرایب حقوق سنوات مربوطه مصوب هیئت وزیران) محاسبه می‌گردد.
9-هرگونه اتخاذ تصمیم در حوزه بازنشستگی بیمه‌های اجتماعی و درمانی منوط به پیش‌بینی بار مالی طرح‌ها و لوایح مربوط براساس محاسبات فنی، بیمه‌ای (اکچوئری) با لحاظ تعهدات بین‌النسلی و رعایت حقوق مکتسبه بیمه‌شدگان و مستمری‌بگیران خواهد بود.
10- با توجه به اینکه تمامی حقوق بازنشستگان و مستمری‌بگیران نیروهای نظامی و انتظامی توسط دولت تامین می‌گردد. از تاریخ تصویب این قانون سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح منحل و تمام شرکت‌ها و اموال و منابع آن توسط سازمان خصوصی‌سازی واگذار و منابع حاصله به حساب درآمد عمومی خزانه واریز می‌گردد. پرداخت حقوق بازنشستگان تا تصویب قانون جدید بازنشستگی توسط نیروهای فوق‌الذکر انجام خواهد شد.
(9) در این مورد در تبصره 33 پیش‌نویس برنامه ششم توسعه چنین گفته امده است ه:
"به منظور ترغیب کارفرمایان و کارآفرینان بخش خصوصی و تعاونی به جذب نیروی کار بیکار جوان به ویژه در مناطق کمتر توسعه یافته و با هدف کمک به کاهش هزینه نیروی کار بنگاه‌های اقتصادی، دولت مجاز است اقدامات زیر را طی سالهای برنامه اجرا نموده و منابع اعتباری مورد نیاز را در بودجه سنواتی لحاظ نماید:
1-مستثنی نمودن از شمول قوانین کار و تامین اجتماعی برای دانش آموختگان دانشگاهی گروه‌های سنی زیر 29 سال در اجرای طرح کارورزی (آموزش‌های تخصصی بدو ورود به کار و طی دوره‌های آموزش عالی در کارگاه‌های خصوصی و تعاونی) حداکثر تا دو سال برای هر یک از کارورزان.
2-تعیین حداقل مزد برای کارگران جدید گروه‌های سنی زیر 29 سال (که قبلا سابقه بیمه تامین اجتماعی نداشته باشند) و مشمولین طرح اشتغال عمومی (اجرای پروژه‌های عام‌المنفعه در زمینه زیرساخت‌های اقتصادی، اجتماعی و مدیریت محیط زیست و با مشارکت جوامع محلی) به میزان 75 درصد حداقل مزد تعیین شده مصوبه شورای عالی کار حداکثر تا دو سال با هدف انگیزه بیشتر برای بکارگیری نیروی کار جدید."
همچنین نگاه کنید لینک های زیر:
www.jobportal.ir
www.tasnimnews.com
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر