یکشنبه، 6 بهمن ماه 1392 = 26-01 2014

آب‌های شور دریا کام اعراب را شیرین کرد

خیمه آبی شیخ‌نشینان در خلیج‌فارس
خبرگزاری مهر-گروه اقتصادی: خشکسالی‌های متعدد، افت شدید ذخایر آبی کشور، غیرقابل استفاده شدن بسیاری از منابع آب زیرزمینی و وضعیت نامناسب دشت‌ها، همچنین افت 40 درصدی روان آب‌ها باعث شده تا این بار نگاه به استفاده از آب دریا برای شرب، صنعت و کشاورزی جدی شود و دولت برای شیرین سازی هرمترمکعب آب خلیج فارس تا 3000 تومان به سرمایه گذاران بپردازد. با این حال، برخی کشورهای کوچک حاشیه خلیج فارس مانند امارات هم اکنون 500 برابر ایران از منابع آبی خلیج فارس استفاده می کنند.
به گزارش خبرنگار مهر، موضوع شیرین سازی آب دریا برای استفاده در شرب، صنعت و کشاورزی؛ چند سالی است که با تشدید خشکسالی و بروز پدیده تنش آبی در کشور بر سر زبان ها افتاده است و هر چند وقت یکبار از سوی مسئولان وزارت نیرو عنوان می شود.
بحث کلی این است که از طریق ایجاد تاسیساتی، تنها بخش اندکی از آب دریا پس از طی فعل و انفعالات شیمیایی قابلیت استفاده در صنعت و کشاورزی و در بهترین حالت برای شرب را پیدا کند. با این حال، این همه ماجرا نیست و استفاده از این ظرفیت برای کشورها تنها نیازمند وجود دریا و دسترسی به آب های آزاد نیست.
با این حال، یکی از شروط اصلی فراهم شدن امکان شیرین سازی آب دریا، دسترسی به آب های آزاد است که در تمام مناطق جنوب ایران از طریق خلیج فارس و دریای عمان فراهم است. علاوه بر این، بخش مهم دیگر کار این است که بتوان برای این منظور سرمایه گذاری مناسبی را انجام داد که این موضوع در ایران طی سال های اخیر در قالب فراهم کردن امکان سرمایه گذاری بخش خصوصی دنبال می شود.
راهی جز شیرین سازی آب دریا نداریم
کارشناسان و مقامات وزارت نیرو معتقدند بیش از دوسوم خاک ایران دارای آب و هوای خشک و نیمه خشک است و اقلیم کشور به گونه ای است که با وجود خشکسالی های متعدد در سال های گذشته، چاره ای جز رفتن به سمت تامین آب از طریق شیرین سازی آب دریا، مهار آب های مرزی، تصفیه پساب برای استفاده در شرب و صنعت و همچنین تشویق بخش خصوصی برای سرمایه گذاری کلان در این حوزه ها باقی نمانده است.
حمیدرضا جانباز مشاور وزیر نیرو اخیرا تعداد شهرهای دارای تنش آبی کشور را 503 شهر اعلام کرد و عنوان شد که در صورت عدم برنامه ریزی مناسب برای تامین آب، در تابستان سال آینده برخی مناطق کشور دچار کم آبی جدی و جیره بندی خواهد بود.
در سال های گذشته با وجود حرکت دولت های سابق به سمت استفاده از ظرفیت جدید تامین آب از جمله شیرین سازی آب دریا؛ تنها برخی پروژه های کوچک توس سرمایه گذاران خصوصی به مرحله اجرا گذاشته شد که اساسا ظرفیت مناسبی برای حل مشکل کم آبی در مناطق ایجاد شده نیست.
تکیه اصلی شیرین سازی آب دریا برای تامین شرب نیز در حال حاضر مناطق وسیعی از جنوب کشور و جزایر خلیج فارس، آبرسانی به کرمان و بخش هایی از کویر مرکزی ایران را شامل می شود که طبق گفته مقامات وزارت نیرو، نیازمند انجام سرمایه گذاری های کلان است.
متاسفانه باید گفت پس از عقب ماندگی ایران در طرح توسعه میادین مشترک نفت و گاز خلیج فارس و ربوده شدن گوی سبقت توسط کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس، کشور در برداشت آب دریا و شیرین سازی آن با وجود نیاز شدید آبی و بروز تنش آبی در بسیاری از شهرها نیز از اعراب جا مانده است و به نظر می رسد تاکنون به ذخیره بزرگ آبی دریاها در شمال و جنوب ایران به عنوان یک منبع عظیمی که بسیاری از کشورها امکان دسترسی به آنها را ندارند، توجهی نشده است.
ذخایری که خارجی ها می برند
حسین خادمی مدیرعامل آب و فاضلاب استان هرمزگان در گفتگو با مهر با بیان اینکه بخش عمده ای از بی آبی شدید و جیره بندی آب در مناطق جنوبی و مرکزی کشور است گفت: هم اکنون در 12 شهر استان هرمزگان که در کنار دریا نیز قرار گرفته است، مشکل تامین آب داریم.
مدیرعامل شرکت آبفای استان هرمزگان اظهارداشت: با وجود اهمیت بسیار زیاد شیرین سازی آب دریا در ایران به دلیل خشکسالی های متعدد و از بین رفتن بسیاری از ذخایر طبیعی، سفره های زیرزمینی و افت حداقل 40 درصدی روان آب ها؛ اما هم اکنون روزانه تنها 500 هزارمترمکعب از آب دریا در جنوب ایران شیرین سازی می شود.
خادمی خاطرنشان کرد: از طریق سرمایه گذاری های صورت گرفته، در حال حاضر 14 پروژه شیرین سازی آب دریا در حال بهره برداری است و در این رابطه 10 پروژه دیگر نیز در دست اجرا داریم که از سوی بخش خصوصی تامین منابع می شود.
این مقام مسئول در وزارت نیرو ادامه داد: با وجود اینکه شیرین سازی آب دریا در ایران در هر روز به میزان 500 هزارمترمکعب در خلیج فارس صورت می گیرد، اما کشور کوچک امارات روزانه 250 میلیون مترمکعب شیرین سازی انجام می دهد و در واقع 500 برابر ایران از آب خلیج فارس استفاده می کند.
امارات 500 برابر ایران از خلیج فارس سود می برد
وی تاکید کرد: همچنین عربستان تنها در یک واحد شیرین سازی آب، روزانه 800 هزارمترمکعب شیرین سازی انجام می دهد، اما به دلیل عدم ایجاد زیرساخت های مناسب در طول دهه های گذشته، برخی مناطق جنوب کشور با وجود قرار گرفتن در کنار دریا و وجود امکان شیرین سازی آب، دچار مشکلات تامین آب و حتی جیره بندی هستند.
به گفته خادمی، هم اکنون برای یک پروژه شیرین سازی آب دریا 50 میلیاردتومان هزینه شده تا بتوانیم 30 هزارمترمکعب از آب دریا را در خلیج فارس شیرین کنیم. از سویی، برای 130 هزارمترمکعب دیگر نیز 750 میلیاردتومان مورد نیاز است.
مدیرعامل آبفای استان هرمزگان با بیان اینکه طبق برنامه وزارت نیرو، هر مترمکعب آب شیرین سازی شده دریا از بخش خصوصی 1500 تا 3000 تومان خریداری می شود و این خرید به صورت کاملا تضمینی انجام می شود و در فرصت مناسب به سرمایه گذاران بخش خصوصی پرداخت می کنیم.
وی همچنین از اجرای یک پروژه دیگر اینبار از سوی دولت برای تامین آب در کرمان از طریق شیرین سازی آب دریا خبر داد و گفت: قرار است 1 میلیون مترمکعب آب دریا در خلیج فارس شیرین سازی و به کرمان انتقال داده شود که البته 30 درصد شیرین سازی این پروژه برای هرمزگان خواهد بود.
این مقام مسئول در وزارت نیرو، شیرین سازی 1 میلیون مترمکعبی آب خلیج فارس را برای استفاده صنعت و شرب این استان اعلام کرد و گفت: این آب برای اختصاص به بخش کشاورزی نخواهد بود.