جمعه, دسامبر 26, 2014 -
روزهای
پایانی سال ۲۰۱۴ میلادی است. آنچه در زیر میآید شرح مختصری است از بعضی
از چهرهها و نامهای آسیایی که در این سال مطرح شدند.
جوکو
ویدودو – معروف به جوکووی – ژوئیه ۲۰۱۴ انتخابات ریاستجمهوری اندونزی را
برد. این اولین بار است که کسی بدون سابقه نظامی، و از بیرون دایره بزرگان
سیاست سکان رهبری اندونزی را بهدست میگیرد. در کشوری که فساد در آن بیداد
میکند، جوکووی به سیاستمداری پاک شهره است.
یکی از نخستین کارهای او پس از رئیسجمهور شدن کم کردن یارانه سوخت بود. اقدامی که معتقد است حدود ۸ میلیارد دلار به بودجه سال ۲۰۱۵ این کشور کمک میکند. پینتا کارانا، خبرنگار بیبیسی در جاکارتا، میگوید این اقدام آزمونی برای اقتدار بوده. بسیاری تحلیلگران جوکووی را تحسین کردند و گفتند این کارش نشان میدهد که تصویر 'مرد عمل' که از خود نشان داده، بیخود نبوده است. اندکی بعد، وقتی برای مراسم فارغالتحصیلی پسرش به سنگاپور میرفت، به یک صندلی عادی در پروازی عادی بسنده کرد تا نشان دهد تصویر 'مرد مردم' هم بیخود نبوده است.
ماه آوریل ۲۰۱۴ کره جنوبی در بهت و ماتم فرو رفت. یک کشتی با ۴۷۶ سرنشین که بیشترشان بچه مدرسهای بودند، نزدیک جزیره جهجو غرق شد و ۳۰۰ سرنشین آن جان باختند.
انبوهی از خطاهای انسانی بهعنوان عامل این فاجعه ذکر شد، از جمله دستکاری غیرقانونی در طراحی کشتی و بار بیش از حد. اما خشم عمومی بیش از هرکس و هر چیز متوجه ناخدای کشتی بود: لی جئونسئوک. او بود که هدایت کشتی را در آبهایی خطرناک به یکی از کارکنان بیتجربهاش سپرده بود. او بود که دستور تخلیه کشتی را صادر نکرده بود. و از همه مهمتر، خودش پیش از همه کشتی را ترک کرده بود. بعضیها امیدوار بودند به جرم قتل اعدام شود، اما دادگاه او را بهخاطر کوتاهی در انجام وظیفه به ۳۶ سال حبس محکوم کرد.
مارس ۲۰۱۴، ماه کابوس هشامالدین حسین و اظهرالدین عبدالرحمان بود – جانشین وزیر حملونقل و رئیس سازمان هواپیمایی مالزی. روز و شب، کنفرانس مطبوعاتی پشت کنفرانس مطبوعاتی، این دو نفر باید جلوی خبرنگاران و خانوادههای قربانیان میایستادند و میگفتند هنوز نمیدانند چه بر سر پرواز ام اچ ۳۷۰ هواپیمایی مالزی آمده. خانوادههای مستأصل خشمشان را سر آنها خالی میکردند و میگفتند اختیار کار از دستشان خارج شده است.
بهرغم همه تحقیقات و جستوجوهای گستردهای که در اقیانوس انجام شد، هنوز اثری از هواپیما و ۲۳۹ سرنشیناش نیست. حتی هنوز کسی درست نمیداند چرا از مسیرش منحرف شده بود. جستوجو البته همچنان ادامه دارد، در اقیانوس هند و شهر پرت در شمال غربی استرالیا.
ماه سپتامبر بود که کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی، از انظار عمومی ناپدید شد. بسیاری گفتند بیمار است، برخی گفتند قدرت از دستاش خارج شده، و البته سؤال همه این بود که قدرت بعد از او به کی میرسد؟
اما یک ماه بعد کیم نمایان شد. هرچند با عصا راه میرفت، اما ظاهرا کماکان در رأس قدرت بود. چند هفته بعد، نام خواهر کوچکاش کیم یو جونگ در رسانههای حکومتی بهعنوان یکی از اعضای ارشد حزب مطرح شد. هنوز اطلاعات رسمی چندانی از او در دست نیست، اما گه گاه در "سفرهای هدایتگرانه" در کنار برادرش دیده میشود. شاید سال آینده بیش از اینها از او بشنویم.
نارندرا مودی در انتخابات ماه مه هند با وعده احیاء اقتصاد به قدرت رسید. او رهبر حزب ملیگرای هندو – یا همان بی.جی.پی – است. بسیاری او را سیاستمداری پرانرژی میدانند که جامعه را دوقطبی میکند: یا خیلی دوستاش دارند، یا ازش بیزارند. نام مودی نخست بهعنوان مصلح اقتصادی در ایالت گجرات سر زبانها افتاد. سال ۲۰۰۲ متهماش کردند که جلوی شورشهای مذهبی را نگرفته. شورشهایی که به مرگ ۱۰۰۰ نفر انجامید که اکثرشان مسلمان بودند.
آقای مودی همچنان محبوب است. تورم رو به کاهش است، و انتظار میرود سال آینده وضع رشد اقتصادی بهتر شود. اما اقتصاد هند با مشکلات ساختاری عمیق روبروست – مشکلاتی چون زیرساختهای فرسوده، بار فزاینده یارانهها، و فساد همهگیر، که دولت آقای مودی باید هرچه سریعتر در حلشان بکوشد. علاوه بر این باید تندروهای هندو را مهار کند که برنامههای اقتصادیاش را خراب نکنند.
سپتامبر بود که اشرف غنی برنده انتخاباتی جنجالی شد که بیشتر به ماراتن سیاسی میماند. ماراتنی که جایزهاش یکی از سختترین شغلهای جهان، یعنی ریاستجمهوری افغانستان، بود – آن هم درست زمانی که بیشتر نیروهای خارجی داشتند از این کشور خارج میشدند.
آقای غنی برنامههای بلندپروازانهای دارد، از جمله برخورد با فساد و ریشهکن کردن فقر. اما اگر میخواهد این برنامهها را عملی کند، اول باید امنیت و آرامش را برقرار کند. میشود گفت موفقیت او تا اندازه زیادی بستگی به این دارد که نیروهای افغان بدون کمک ناتو چه میکنند، و اینکه آیا طالبان و دیگر گروههای مسلح پای گفتگوهای صلح میآیند یا نه. گذشته از اینها، آقای غنی باید با رقیب اش، عبدالله عبدالله، برای ائتلاف مذاکره کند – که آن هم آسان نیست.
اکتبر ۲۰۱۴ یک دختر جوان پاکستانی و یک مرد هندی که اشتراکشان دغدغه کودکان است، جایزه صلح نوبل را بردند: ملاله یوسفزی، فعال حق تحصیل دختران و کایلاش ساتیارتی، فعال حقوق کودک. کمیته نوبل این لحظه را لحظهای "مهم" خواند که “یک هندو و یک مسلمان در راه آموزش و مبارزه با افراطگرایی دست به دست هم بدهند."
نکته جالبتوجه این بود که تصمیم کمیته نوبل معترضانی هم داشت، از جمله یک روزنامهنگار برجسته پاکستانی که اعطای جایزه به ملاله را "توطئه" خواند. آنطور که خبرنگار بیبیسی در اسلامآباد همان موقع گزارش کرد، بسیاری از پاکستانیها به ملاله به چشم "عامل غرب" نگاه میکنند، به چشم "کسی که آمریکاییها بهعنوان الگو علم کردهاند که مسلمانهای پاکستانی را گمراه کند."
سال ۲۰۱۴ سال جک ما، بنیانگذار سایت عظیم تجارت الکترونیکی علیبابا، بود. سالی که ثروت این کارآفرین چینی تقریبا دو برابر شد. ماه سپتامبر، بعد از عرضه تاریخی و رکوردشکن سهام شرکتاش، ثروتاش به حدود ۱۹.۵ میلیارد دلار (۱۲ میلیارد پوند) رسید.
ارزش علیبابا حدود ۲۳۱.۴ میلیارد دلار برآورد میشود که بهمراتب بیشتر از آمازون و فیسبوک است.
آقای ما که پیش از این معلم انگلیسی بوده، از نمادهای چین مدرن است، کشوری که به گفته مجله فوربز ۲۴۲ میلیاردر دارد. به نظر میرسد شرکت علیبابا سال ۲۰۱۵ باز هم رشد کند، گرچه آقای ما دیگر رئیس آن نیست.
در دوران اعتراضهای دموکراسیخواهانه هنگکنگ چهرههای متفاوتی در قامت رهبر مطرح شدند، اما آنچه از این جنبش اعتراضی جنبشی کمنظیر ساخت، هسته اولیه معترضان – و بعد عزم خللناپذیر گروه کوچکتری – بود که ایستادند و ایستادند.
اوایل کار، وقتی پلیس تلاش کرد معترضان را با اشکآور و اسپری فلفل متفرق کند، مردم بیشتری بیرون آمدند – مردمی که به خشم آمده بودند، از دیدن جوانانی که برای محافظت از خودشان در برابر گاز اشکآور و گاز فلفل فقط چتر داشتند.
در اوج اعتراضها منطقهای که قلب تجاری-مالی شهر است، فلج شده بود. تا میانه دسامبر تقریبا همه معترضان متفرق شده بودند، اما ختم غائله به معنای پیروزی پرزیدنت شی جینپینگ نبود. بهقول کری گریسی، سردبیر بیبیسی در چین، "او در یک بازی چند مرحلهای با چند بازیکن میجنگد. تازه از یک مرحله جان به در برده."
ماه نوامبر، مرگ فیلیپ هیوز، ستاره ۲۵ ساله کریکت استرالیا، این کشور را در بهت فرو برد. وسط یک مسابقه داخلی استرالیا توپی که پرتاب شده بود با سرعت به بخشی از گردن هیوز که پوشیده نبود برخورد. دو روز بعد در بیمارستان مرد.
مرگ غیرمنتظره و عجیب هیوز استرالیاییها را تکان داد. هزاران نفر در مراسم خاکسپاریاش که در شهر خانگیاش، مکسویل در نیوساوتولز، برگزار میشد، شرکت کردند.
تام فوردایس، ورزشینویس بیبیسی، همان موقع نوشت: "تراژدیها و از دست دادنها واقعی نیستند، حتی اگر به خاطر جوی که اطرافشان ایجاد میشود فکر کنید واقعیاند. بنابراین وقتی آن توهم درهم میشکند، همانطور که با مرگ فیلیپ هیوز استرالیایی شکست، هیچکس انتظارش را ندارد، پذیرفتناش سخت است."
ماه سپتامبر، وقتی مانگالیان بعد از سفری ۳۰۰ روزه و پیمودن مسیر ۶۷۰ میلیون کیلومتری هند به مریخ رسید، هند چهارمین کشور جهان شد که به این سیاره کاوشگر میفرستد.
این عکس زنان دانشمندان هندی را نشان می دهد که با لباسهای ساریشان در مرکز کنترل، بازگشت موفقیتآمیز ماهواره را جشن میگیرند. این عکس همان روز عکس روز شد و خبرنگار بیبیسی در دهلی میگوید هزاران نفر از عکس تعریف کردند، و زنان را "الگویی حقیقی" خواندند که "تعریف مرکز کنترل را دگرگون کرده."
پس از روزها گفتگوی سخت – و البته بدون دعوایی که آقای ابوت وعدهاش را داده بود – رهبرها تکتک کوالاهای رام را بغل کردند. صحنهای که لبخند به لبها آورد، فضا را دوستانهتر کرد، و البته واژهای جدید آفرید: "دیپلماسی کوالایی."
یکی از نخستین کارهای او پس از رئیسجمهور شدن کم کردن یارانه سوخت بود. اقدامی که معتقد است حدود ۸ میلیارد دلار به بودجه سال ۲۰۱۵ این کشور کمک میکند. پینتا کارانا، خبرنگار بیبیسی در جاکارتا، میگوید این اقدام آزمونی برای اقتدار بوده. بسیاری تحلیلگران جوکووی را تحسین کردند و گفتند این کارش نشان میدهد که تصویر 'مرد عمل' که از خود نشان داده، بیخود نبوده است. اندکی بعد، وقتی برای مراسم فارغالتحصیلی پسرش به سنگاپور میرفت، به یک صندلی عادی در پروازی عادی بسنده کرد تا نشان دهد تصویر 'مرد مردم' هم بیخود نبوده است.
لی جونسئوک – چهره یک تراژدی ملی
ماه آوریل ۲۰۱۴ کره جنوبی در بهت و ماتم فرو رفت. یک کشتی با ۴۷۶ سرنشین که بیشترشان بچه مدرسهای بودند، نزدیک جزیره جهجو غرق شد و ۳۰۰ سرنشین آن جان باختند.
انبوهی از خطاهای انسانی بهعنوان عامل این فاجعه ذکر شد، از جمله دستکاری غیرقانونی در طراحی کشتی و بار بیش از حد. اما خشم عمومی بیش از هرکس و هر چیز متوجه ناخدای کشتی بود: لی جئونسئوک. او بود که هدایت کشتی را در آبهایی خطرناک به یکی از کارکنان بیتجربهاش سپرده بود. او بود که دستور تخلیه کشتی را صادر نکرده بود. و از همه مهمتر، خودش پیش از همه کشتی را ترک کرده بود. بعضیها امیدوار بودند به جرم قتل اعدام شود، اما دادگاه او را بهخاطر کوتاهی در انجام وظیفه به ۳۶ سال حبس محکوم کرد.
ام اچ ۳۷۰ – مسئولانی که جوابی نداشتند
مارس ۲۰۱۴، ماه کابوس هشامالدین حسین و اظهرالدین عبدالرحمان بود – جانشین وزیر حملونقل و رئیس سازمان هواپیمایی مالزی. روز و شب، کنفرانس مطبوعاتی پشت کنفرانس مطبوعاتی، این دو نفر باید جلوی خبرنگاران و خانوادههای قربانیان میایستادند و میگفتند هنوز نمیدانند چه بر سر پرواز ام اچ ۳۷۰ هواپیمایی مالزی آمده. خانوادههای مستأصل خشمشان را سر آنها خالی میکردند و میگفتند اختیار کار از دستشان خارج شده است.
بهرغم همه تحقیقات و جستوجوهای گستردهای که در اقیانوس انجام شد، هنوز اثری از هواپیما و ۲۳۹ سرنشیناش نیست. حتی هنوز کسی درست نمیداند چرا از مسیرش منحرف شده بود. جستوجو البته همچنان ادامه دارد، در اقیانوس هند و شهر پرت در شمال غربی استرالیا.
کیم یو-جونگ – در راه قدرت؟
ماه سپتامبر بود که کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی، از انظار عمومی ناپدید شد. بسیاری گفتند بیمار است، برخی گفتند قدرت از دستاش خارج شده، و البته سؤال همه این بود که قدرت بعد از او به کی میرسد؟
اما یک ماه بعد کیم نمایان شد. هرچند با عصا راه میرفت، اما ظاهرا کماکان در رأس قدرت بود. چند هفته بعد، نام خواهر کوچکاش کیم یو جونگ در رسانههای حکومتی بهعنوان یکی از اعضای ارشد حزب مطرح شد. هنوز اطلاعات رسمی چندانی از او در دست نیست، اما گه گاه در "سفرهای هدایتگرانه" در کنار برادرش دیده میشود. شاید سال آینده بیش از اینها از او بشنویم.
نارندرا مودی - تاریخساز
نارندرا مودی در انتخابات ماه مه هند با وعده احیاء اقتصاد به قدرت رسید. او رهبر حزب ملیگرای هندو – یا همان بی.جی.پی – است. بسیاری او را سیاستمداری پرانرژی میدانند که جامعه را دوقطبی میکند: یا خیلی دوستاش دارند، یا ازش بیزارند. نام مودی نخست بهعنوان مصلح اقتصادی در ایالت گجرات سر زبانها افتاد. سال ۲۰۰۲ متهماش کردند که جلوی شورشهای مذهبی را نگرفته. شورشهایی که به مرگ ۱۰۰۰ نفر انجامید که اکثرشان مسلمان بودند.
آقای مودی همچنان محبوب است. تورم رو به کاهش است، و انتظار میرود سال آینده وضع رشد اقتصادی بهتر شود. اما اقتصاد هند با مشکلات ساختاری عمیق روبروست – مشکلاتی چون زیرساختهای فرسوده، بار فزاینده یارانهها، و فساد همهگیر، که دولت آقای مودی باید هرچه سریعتر در حلشان بکوشد. علاوه بر این باید تندروهای هندو را مهار کند که برنامههای اقتصادیاش را خراب نکنند.
اشرف غنی
سپتامبر بود که اشرف غنی برنده انتخاباتی جنجالی شد که بیشتر به ماراتن سیاسی میماند. ماراتنی که جایزهاش یکی از سختترین شغلهای جهان، یعنی ریاستجمهوری افغانستان، بود – آن هم درست زمانی که بیشتر نیروهای خارجی داشتند از این کشور خارج میشدند.
آقای غنی برنامههای بلندپروازانهای دارد، از جمله برخورد با فساد و ریشهکن کردن فقر. اما اگر میخواهد این برنامهها را عملی کند، اول باید امنیت و آرامش را برقرار کند. میشود گفت موفقیت او تا اندازه زیادی بستگی به این دارد که نیروهای افغان بدون کمک ناتو چه میکنند، و اینکه آیا طالبان و دیگر گروههای مسلح پای گفتگوهای صلح میآیند یا نه. گذشته از اینها، آقای غنی باید با رقیب اش، عبدالله عبدالله، برای ائتلاف مذاکره کند – که آن هم آسان نیست.
ملاله یوسفزی و کایلاش ساتیارتی – برندههای نوبل صلح
اکتبر ۲۰۱۴ یک دختر جوان پاکستانی و یک مرد هندی که اشتراکشان دغدغه کودکان است، جایزه صلح نوبل را بردند: ملاله یوسفزی، فعال حق تحصیل دختران و کایلاش ساتیارتی، فعال حقوق کودک. کمیته نوبل این لحظه را لحظهای "مهم" خواند که “یک هندو و یک مسلمان در راه آموزش و مبارزه با افراطگرایی دست به دست هم بدهند."
نکته جالبتوجه این بود که تصمیم کمیته نوبل معترضانی هم داشت، از جمله یک روزنامهنگار برجسته پاکستانی که اعطای جایزه به ملاله را "توطئه" خواند. آنطور که خبرنگار بیبیسی در اسلامآباد همان موقع گزارش کرد، بسیاری از پاکستانیها به ملاله به چشم "عامل غرب" نگاه میکنند، به چشم "کسی که آمریکاییها بهعنوان الگو علم کردهاند که مسلمانهای پاکستانی را گمراه کند."
جک ما – سلطان تجارت الکترونیک چین
سال ۲۰۱۴ سال جک ما، بنیانگذار سایت عظیم تجارت الکترونیکی علیبابا، بود. سالی که ثروت این کارآفرین چینی تقریبا دو برابر شد. ماه سپتامبر، بعد از عرضه تاریخی و رکوردشکن سهام شرکتاش، ثروتاش به حدود ۱۹.۵ میلیارد دلار (۱۲ میلیارد پوند) رسید.
ارزش علیبابا حدود ۲۳۱.۴ میلیارد دلار برآورد میشود که بهمراتب بیشتر از آمازون و فیسبوک است.
آقای ما که پیش از این معلم انگلیسی بوده، از نمادهای چین مدرن است، کشوری که به گفته مجله فوربز ۲۴۲ میلیاردر دارد. به نظر میرسد شرکت علیبابا سال ۲۰۱۵ باز هم رشد کند، گرچه آقای ما دیگر رئیس آن نیست.
دانشجوهای معترض هنگکنگی
در دوران اعتراضهای دموکراسیخواهانه هنگکنگ چهرههای متفاوتی در قامت رهبر مطرح شدند، اما آنچه از این جنبش اعتراضی جنبشی کمنظیر ساخت، هسته اولیه معترضان – و بعد عزم خللناپذیر گروه کوچکتری – بود که ایستادند و ایستادند.
اوایل کار، وقتی پلیس تلاش کرد معترضان را با اشکآور و اسپری فلفل متفرق کند، مردم بیشتری بیرون آمدند – مردمی که به خشم آمده بودند، از دیدن جوانانی که برای محافظت از خودشان در برابر گاز اشکآور و گاز فلفل فقط چتر داشتند.
در اوج اعتراضها منطقهای که قلب تجاری-مالی شهر است، فلج شده بود. تا میانه دسامبر تقریبا همه معترضان متفرق شده بودند، اما ختم غائله به معنای پیروزی پرزیدنت شی جینپینگ نبود. بهقول کری گریسی، سردبیر بیبیسی در چین، "او در یک بازی چند مرحلهای با چند بازیکن میجنگد. تازه از یک مرحله جان به در برده."
فیل هیوز – ستاره ناکام کریکت
ماه نوامبر، مرگ فیلیپ هیوز، ستاره ۲۵ ساله کریکت استرالیا، این کشور را در بهت فرو برد. وسط یک مسابقه داخلی استرالیا توپی که پرتاب شده بود با سرعت به بخشی از گردن هیوز که پوشیده نبود برخورد. دو روز بعد در بیمارستان مرد.
مرگ غیرمنتظره و عجیب هیوز استرالیاییها را تکان داد. هزاران نفر در مراسم خاکسپاریاش که در شهر خانگیاش، مکسویل در نیوساوتولز، برگزار میشد، شرکت کردند.
تام فوردایس، ورزشینویس بیبیسی، همان موقع نوشت: "تراژدیها و از دست دادنها واقعی نیستند، حتی اگر به خاطر جوی که اطرافشان ایجاد میشود فکر کنید واقعیاند. بنابراین وقتی آن توهم درهم میشکند، همانطور که با مرگ فیلیپ هیوز استرالیایی شکست، هیچکس انتظارش را ندارد، پذیرفتناش سخت است."
دانشمندان فضایی هند – عملیات مریخ
ماه سپتامبر، وقتی مانگالیان بعد از سفری ۳۰۰ روزه و پیمودن مسیر ۶۷۰ میلیون کیلومتری هند به مریخ رسید، هند چهارمین کشور جهان شد که به این سیاره کاوشگر میفرستد.
این عکس زنان دانشمندان هندی را نشان می دهد که با لباسهای ساریشان در مرکز کنترل، بازگشت موفقیتآمیز ماهواره را جشن میگیرند. این عکس همان روز عکس روز شد و خبرنگار بیبیسی در دهلی میگوید هزاران نفر از عکس تعریف کردند، و زنان را "الگویی حقیقی" خواندند که "تعریف مرکز کنترل را دگرگون کرده."
کوالاها – دیپلماتها
ماه نوامبر بود که بیست رهبر قدرتمند جهان برای نشست جی۲۰ در شهر بریزبن استرالیا جمع شدند. محور اصلی بحث – به اصرار تونی ابوت، نخست وزیر استرالیا – اقتصاد بود نه محیط زیست. اما تقدیر چیز دیگری بود: در عمل این کوالاها بودند که ستاره نمایش شدند.
پس از روزها گفتگوی سخت – و البته بدون دعوایی که آقای ابوت وعدهاش را داده بود – رهبرها تکتک کوالاهای رام را بغل کردند. صحنهای که لبخند به لبها آورد، فضا را دوستانهتر کرد، و البته واژهای جدید آفرید: "دیپلماسی کوالایی."
منبع:
BBC
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر