شنبه، شهریور ۰۱، ۱۳۹۳

چرا ناسا خورشید را در طیف فرابنفش رصد می کند؟


* ما نمی توانیم بدون فیلترهای ویژه به خورشید نگاه کنیم، و چشم نامسلح هم نمی تواند طول موج های ویژه ای از نور خورشید را ببیند. بنابراین فیزیکدانان خورشیدی ناچارند برای بررسی خورشید به فضاپیماهایی تکیه کنند که می توانند این نورهای نادیدنی را پیش از آن که وارد هوای زمین شده و توسط آن جذب شوند ببینند.
فضاپیما فعالیت خورشید را به شکل یک کد دودویی (باینری) ثبت می کند، دسته ای از ۰ها و ۱ها، که برنامه های رایانه ای می توانند آن ها را به سفید و سیاه ترجمه کنند. دانشمندان تصویر را برای واقعی شدن رنگ کرده و سپس بر روی بخش هایی از تصویر که مورد علاقه‌شان است زوم می کنند. تصویر بزرگ تر
دین پزنل، دانشمند پروژه برای رصدخانه ی دینامیک خورشیدی ناسا (SDO) در مرکز پروازهای فضایی گودارد ناسا در گرین بلت مریلند می گوید: «طول موج های ویژه یا نمی توانند از درون جو زمین بگذرند و یا این که اگر هم بگذرند، تلسکوپ های نوری معمولی نمی توانند طیف آن ها را ببنند.»
رصدخانه ی دینامیک خورشیدی ناسا با چهار
تلسکوپ، فعالیت خورشید در محدوده ی نهایت
فرابنفش را که برای چشم انسان نادیدنی است
رصد می کند. تصویر بزرگ تر
چندین فضاپیما هست که می توانند این طول موج های نادیدنی را ببنند. برای نمونه، SDO دارای چهار تلسکوپ است که خورشید را در محدوده ی فرابنفش رصد می کنند. هنگامی که نور فرابنفش وارد هر یک از این تلسکوپ ها می شود، یک آینه با پوشش های ویژه، به جای این که آن را بازتاب ضعیفی دهد، آن را فیلتر کرده و تقویت می کند. فوتون های دریافتی سپس به گونه ی پیکسل هایی ثبت شده و به سیگنال های الکتریکی تبدیل می شوند، همان گونه که دوربین های تلفن های همراه نور مریی را می بینند.
جوزف گارمن، دانشمند پروژه هم برای رصدخانه ی خورشیدی و هورسپهری (SOHO) و هم برای رصدخانه ی روابط زمین و خورشید (STEREO) در گودارد می گوید: «این درست همان فرآیند است، چه نور فرابنفش باشد، چه فروسرخ، چه نور دیدنی (مریی) و چه رادیویی. در این مورد ما می کوشیم چگونگی تغییرات خورشید و اثری که این تغییرات روی جانداران زمینی دارند را دریابیم.»
نور فرابنفش یاعث آسیب های تابشی بر روی پوست ما می شود، چیزی که به صورت آفتاب سوختگی دیده شده و می تواند به سرطان بیانجامد. پسرعموی این نور، یعنی طول موج نهایت فرابنفش، و توفان های خورشیدی همراه با آن ها توان آن را دارند که ارتباطات و ناوبری فضاپیماها را از کار بیندازند. پزنل می گوید: «این نورها فوتون های پرانرژیِ بسیار ویرانگری دارند، و ما می خواهیم زنجیره ای از رخدادها که این فوتون ها را تولید می کنند را بشناسیم.»
خوشبختانه جو سیاره ی ما بیشتر این تابش های خورشیدی را در می آشامد (جذب می کند) و زندگی روی زمین را امکان پذیر می سازد. گرچه این بدان معناست که برای بررسی نور شدید فرابنفش، باید دستگاه هایمان از جو بیرون رفته و در خلا فضا بررسی هایشان را انجام دهند.
رصدخانه ی دینامیک خورشیدی ناسا در ۶ اوت
۲۰۱۰ یک شراره ی خورشیدی (بالا، چپ) و یک
فوران یا اشانش تاج (راست) که از لبه ی خورشید
داشت بیرون می زد را در طیف نهایت فرابنفش
مشاهده کرد. تصویر بزرگ تر
گارمن می گوید: «نور فرابنفش خورشید می تواند ریشه ی توفان های خورشیدی را به ما نشان دهد. این توفان ها می توانند به قطعی های برق، اختلال های تلفن همراه، و تاخیر در جابجایی بسته های پستی به دلیل تغییر مسیر هواپیماها از روی قطب بیانجامند.»
دانشمندان امیدوارند که با شناخت چیزی که در جو خورشید روی می دهد، بتوانند زمان احتمالی رخدادهای نیرومند خورشیدی مانند فوران های تاجی و شراره های خورشیدی را پیش بینی کنند.
جک ایرلند، یک کارشناس ویژه ی چشم‌دید خورشیدی در گودارد ناسا می گوید: «ما واقعا می خواهیم هر چه می شود زودتر از رخدادهای روی خورشید آگاه شویم. پس از آن خواهیم توانست با بهره از مدل های رایانه ای، چگونگی اثر رویدادهای خورشیدی روی محیط فضای زمین را برآورد کنیم.»
سپس مرکز پیش بینی آب و هوای فضای NOAA در بولدر کلرادو با کمک این آگاهی ها و اطلاعات می تواند شرکت های برق و خطوط هوایی را برای انجام احتیاط های لازم آگاه کند، و بدین ترتیب مانع از قطعی های برق شده و مسافران هوایی را در امان نگه دارد.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر