دوشنبه، مهر ۱۴، ۱۳۹۳

داعش تمدن ۳۰۰۰ ساله را سر می‌برد






ایسکانیوز: پس از انهدام مجسمه‌های «ابوتمام»، «عثمان الموصلی»، مقبره «ابن‌اثیر» و آرامگاه عزالدین، اینک شهر تاریخی هترا از دوره اشکانی و معبد خدای خورشید نیز به دست داعش افتاده و علاقه‌مندان میراث فرهنگی را نگران کرده است. از سویی بیم انهدام این آثار به دست داعش می‌رود و از سوی دیگر منطقه هدف حمله‌ هواپیماهای عراقی قرار گرفته است که بمب‌هایی را در فاصله یک‌مایلی آن انداخته‌اند.


داعش به بریدن سر و کشتن شهروندان عراقی و سوری کفایت نمی‌کند و آگاهانه کمر به نابودی تمام آثار فرهنگی و تاریخی و هنری این جوامع بسته است. اتفاقی ناگوار که در کنار جنایت‌های دیگر این گروه نگرانی جامعه بین‌المللی را در پی داشته‌است تا جایی که هفته پیش یونسکو، سازمان فرهنگی هنری سازمان ملل متحد، نشستی را با عنوان «میراث عراق در خطر است» برگزار کرد.

جامعه جهانی زمانی که در سال 2001 شاهد فروریختن مجسمه‌های بامیان توسط طالبان در افغانستان بود شاید تصور نمی‌کرد که دهه‌ای بعد باز هم مجبور باشد به نظاره نابودی بخش عظیمی از تمدن چند هزار ساله بشری در خاورمیانه بنشیند. اما 13 سال بعد دولت اسلامی عراق و شام به بهانه اینکه این مجسمه‌ها و معابد و ... نشانه بت‌پرستی است داغ دیگری بر دل علاقه‌مندان میراث‌فرهنگی بر جا گذاشت. تامین نیازهای مادی تحت عنوان وجوهات شرعی اسلامی نیز بهانه دیگری بود که این گروه تکفیری برای چپاول تاریخ دیرباز این سرزمین کهن به کار بست و به این ترتیب قاچاق گسترده آثار تاریخی و هنری این منطقه دغدغه دیگر تاریخ دوستان شد.

انهدام مجسمه‌های «ابوتمام» شاعر دوران عباسی در موصل عراق مرکز اداری استان نینوا و شهر جاسم سوریه، مجسمه «عثمان الموصلی» موسیقیدان قرن نوزدهم عراق و همچنین مقبره «ابن‌اثیر» فیلسوف عرب و به رگبار بستن آرامگاه عزالدین مورخ برجسته عرب که وقایع جنگ‌های صلیبی را در کتابی به نام «الکامل فی‌التاریخ» روایت و اصطلاح جنگ‌های «صلیبی» را اولین‌بار ابداع کرده بود، از جمله جنایت‌هایی است که تاکنون رخ داده است.

علاوه بر این‌ها امروز سازمان‌های بین‌المللی نگران شهر تاریخی هترا از دوره اشکانی و معبد خدای خورشید هستند که حالا به دست داعش افتاده است. این معبد که در جنوب غربی موصل قرار دارد آثاری از دوره اشکانی و سلوکی داشته و ستون‌های معبد و مجسمه‌های سنگی آن یکی از جذاب‌ترین مکان‌های باستان‌شناسی برای محققان و گردشگران است. البته به شهادت افراد محلی این منطقه هدف حمله‌های هواپیماهای عراقی قرار گرفته است که بمب‌هایی را در فاصله یک‌مایلی آن انداخته‌اند. در حال حاضر نیز هیچ‌کس در حال محافظت از معبد نیست و کنترل آن به دست شورشیان افتاده است.

هترا یکی از معدود آثار به جا مانده از دوران اشکانی است. سرستون‌ها و سنتوری یونانی به جا مانده در این بنا می‌تواند نشانهٔ صلح ایران و یونان باشد اما اکنون خود زیر سایه سیاه جنگ تمام قد به لرزه افتاده است.

مقبره‌ها و مراکز مذهبی که هرکدام گنجینه‌ای از آثار فرهنگی، هنری و دینی هستند نیز به دلایل اعتقادی هدف بعدی گروه داعش قرار دارد. به گونه‌ای که طبق گزارش‌هایی موجود این گروه تاکنون مقبره منسوب به یونس پیامبر در مسجد جامع‌النبی موصل، کلیسای کلدانی و ساعت کلیسا و مجسمه مریم مقدس را در موصل شکسته‌اند.

به گفته وزیر گردشگری و میراث فرهنگی عراق، نزدیک به پنج‌هزار محوطه باستان‌شناسی در موصل، کرکوک، دیاله، انبار و صلاح‌الدین در خطر تخریب و غارت و قاچاق سیستماتیک قرار دارد. نگرانی که تنها از سوی داعش نیست. ناامنی و بی‌‌قانونی که این جنگ در منطقه ایجاد کرده‌است دست گروه‌های بین‌المللی، منطقه‌ای و محلی بسیاری را برای غارت این تمدن چند هزار ساله باز گذاشته‌است. به گونه‌ای که داعش در بسیاری اوقات خود برای غارت و چپاول اماکن باستانی و تاریخی شهرهای تحت تصرف وارد عمل نمی‌شود بلکه به اهالی شهرها اجازه می‌دهد در اماکن باستانی دست به حفاری بزنند و هر شی ارزشمند و عتیقه‌ای را که به دست می‌آورند به فروش برسانند و سپس این گروه خود درصدی از درآمد این تجارت نامشروع را در قالبی مشخص دریافت می‌کند.

دولت اسلامی عراق و شام معروف به داعش که اکنون خود را دولت اسلامی می‌نامد شاخه‌ای جدا شده از شبکه القاعده است. این گروه فعالیت خود را از سوریه آغاز کرد و امسال با حمله به عراق بخش‌هایی از این کشور را به تصرف خود درآورده‌است.

سرزمین عراق که زمانی به میان‌رودان شهرت داشته آثار بیش از 3 هزار سال تمدن بشری را در خود جای داده‌ و محل شکل‌گیری تمدن‌های بزرگ اکد، سومر، آشور و بابل بوده‌است اما این منطقه طی دو دهه اخیر محل تاخت و تاز جنگ‌های متعددی بوده‌ که صدمه جبران‌ناپذیری بر بدنه فرهنگی این کشور وارد کرده‌است.


[تاريخ مطلب: چهاردهم مهر ۱۳۹۳ برابر با ششم اکتبر ۲۰۱۴] پیک ایران

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر