#ایران#iran# بانکی که از مهاجرت و آوارگی پول پارو می‌کند

۰۴ آذر ۱۳۹۴

 

وقتی که یاسین سلیم با لباس‌های خیس از قایق بادی در جزیره یونانی لسبوس خارج شد فقط ۵۰ دلار به همراه داشت. او با یک کیف کوچک پلاستیکی که به دور کمرش بسته بود وارد اروپا شد و برای تقاضای پناهندگی در آلمان، مسیر طولانی بالکان را در پیش داشت. در ترکیه تقریبا همه دارایی‌اش یعنی ۱۲۰۰ دلار را برای رسیدن به یونان به قاچاقچی داده بود. حالا دیگر پولی نداشت اما همان کاری را کرد که بسیاری از آوارگان انجام می‌دهند: رفتن به سوی وسترن یونیون؛ بانکی که تقریبا همه جا شعبه دارد.
این بانک با وجود تنها ۱۰ هزار کارمند ۱۵ برابر بیشتر از مک‌دونالد، یعنی ۵۵۰ هزار شعبه در ۲۰۰ کشور جهان دارد: از جزایر یونان، استپ‌های ازبکستان، کلان‌شهرهای چین تا روستاهای کوهستانی پرو. شعبه‌های این بانک نه در ساختمان‌های شاخص شیشه‌ای، بلکه در دفاتر کوچک اداره پست، فروشگاه‌های موبایل، خواربار فروشی، کیوسک‌های روزنامه و کافی‌نت‌ها واقع شده‌اند. «وسترن یونیون» کودک نامحبوب بازار مالی‌ست، اما ویژگی‌اش چیست؟ این که پول نقد را به همه جا بفرستد و از همه جا هم پول دریافت کند؛ حتی وقتی که فرد حساب بانکی‌ نداشته باشد.
آوارگان، مشتریان سودآوری‌اند، اما مشتریان اصلی این کنسرن مالی مهاجران هستند. کسانی که شاغل هستند و بخشی از درآمدشان را روانه وطن حواله می‌کنند: مکزیکی‌هایی که در تگزاس ظرف می‌شویند، سنگالی‌هایی که در ایتالیا گوجه‌فرنگی می‌چینند و  یا عراقی‌هایی که در آلمان راننده تاکسی هستند.
به گزارش بانک جهانی، مهاجران در سال ۲۰۱۴ حدود ۵۸۰ میلیارد دلار به کشورهای خودشان حواله کرده‌‌اند. بخش بزرگی از این پول به کشورهای فقیر و یک پنجم این میزان از طریق «وسترن یونیون» حواله شده است. اقتصاد بعضی از کشورهای توسعه‌نیافته به پول‌های ارسالی وابسته است. اما بخشی از پول‌های واریزی مهاجران در نهایت به وطن‌شان نمی‌رسد. دلیل: کارمزد بالای وسترن یونیون.
این کنسرن برای حواله ۱۵۰ یورو پول از آلمان به اردن ۱۵ درصد، به نیجریه ۱۲ درصد و به صربستان ۱۰ درصد کارمزد دریافت می‌کند. متخصصان محاسبه کرده‌اند که کشورهای توسعه‌نیافته بابت کارمزدها ۲۰ میلیارد دلار در سال از دست می‌دهند.

رشد سریع در بالکان

چند سال قبل یک کمپین آنلاین توسط سازمان مردم‌نهاد «Avaaz» علیه «وسترن‌یونیون» در اعتراض به کارمزد بالا به راه انداخته شد که حدود ۴۰۰ هزار نفر از آن پشتیبانی کردند. موضوع دیگری که فعالیت این بانک را زیر سوال می‌برد، جابه‌جایی «پول کثیف» است، پولی که به عنوان مثال قاچاقچی‌های انسان از آن استفاده می‌کنند.
فعالیت‌های اولیه وسترن‌یونیون در سال ۱۸۵۱ محدود به ارسال تلگرام و اخبار نوسانات بورس بود. حواله پول در سال ۱۸۷۱ آغاز شد و فقط محدود به آمریکا بود. حدود ۱۰۰ سال گذشت تا تجارت با ارسال پول جهانی شود.
در دهه ۱۹۸۰ میلادی وسترن یونیون درگیر بحرانی مالی بود. با گسترش پدیده جهانی‌شدن، تعداد مهاجران و به تبع آن حواله پول به کشور مبداء افزایش یافت. از ۱۹۹۰ تا سال ۲۰۰۰ میزان حواله‌های نقدی مهاجران به کشورهای‌شان دو برابر و از ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰ چهار برابر شد. وسترن‌یونیون جانی دوباره گرفت و سهام آن در سال ۲۰۰۶ در بازار سهام عرضه شد.
تعداد شعبه‌های این بانک طی چند سال گذشته تنها در ترکیه از ۳۰  به ۷۰۰۰ رسیده‌اند.

کارمزد بالا و سود سرشار

در پایان ماه سپتامبر، سه روز بعد از ورود به لسبوس و ترک آن، یاسین سلیم با اتوبوس از مقدونیه وارد بلگراد پایتخت صربستان شد و دوباره به سراغ وسترن‌یونیون رفت. این بار اما نه برای دریافت پول، بلکه برای حواله پول برای همسرش در شهر درعا.
از آنجا که برق این شهر اغلب قطع است، چاره‌ای جز استفاده از ژنراتور در آن نیست. به همین دلیل یاسین هر از گاهی بخشی از پولی دریافتی از برادرش را برای همسرش حواله می‌کند. او در بلگراد بعد از پرداخت ۵۸ هزار دینار (حدود ۵۰۰ یورو) کدی ۱۰ رقمی دریافت کرد. این کد را با اس‌ام‌اس برای یکی از بستگانش در بیروت فرستاد تا او پول را بدست همسر یاسین برساند.
کارمزد حواله از بلگراد به بیروت تقریبا هفت درصد است اما هزینه نهایی بیشتر از این رقم می‌شود. سلیم از بلگراد فقط می‌تواند دینار صربی حواله کند و این واحد پول در بیروت دوباره به ارز مورد نیاز تبدیل می‌شود. وسترن یونیون در هربار تبدیل واحدهای مختلف ارزی، از قیمت‌هایی کمتر از نرخ روز استفاده می‌کند و هر بار سودی اضافه می‌برد.
کارمزد رسمی وسترن یونیون برای حواله پول ۵،۲ درصد است. اما در مناطقی که رقیبی وجود ندارد و این بانک تنها امکان موجود است، هزینه‌ها بسیار بالاتر است.
درآمد وسترن یونیون در سال ۲۰۱۴ بالغ بر ۵،۶ میلیارد دلار و ۲۰ درصد آن سود خالص بود. سه کنسرن مالی و سرمایه‌گذاری مالک سهام اصلی وسترن یونیون عبارتند از ونگارد، بلک‌راک، فیدلیتی که جمع موجودی مالی این سه موسسه بالغ بر ۹،۵ بیلیون دلار (۹۵۰۰ میلیارد دلار) است.
در یک پنج‌شنبه سرد اواخر ماه سپتامبر ۲۰۱۵ یاسین سلیم از مرز «فرایلسینگ» وارد ایالت بایرن و چندی بعد وارد برلین پایتخت آلمان شد. شانس او برای دریافت پناهندگی بالاست. پیوستن همسرش به او احتمالا چند سالی طول می‌کشد و به همین دلیل او همچنان مشتری وسترن یونیون خواهد ماند تا احساس مسئولیت و عشق‌اش را با کد ۱۰ رقمی بانکی ثابت کند که شعارش «حواله پول برای جهانی بهتر» است.
منبع: دی‌تسایت

 

رادیوزمانه