2.10.2017
گزارشی از روزنامه حکومتی شرق/ لیلا مرگن: این روزها بحران آب به‌عنوان یکی از بحران‌های مهم
کشور نامیده می‌شود اما کارشناسان خاک بر این باورند که کمبود منابع خاک
مرغوب و مناسب برای کشاورزی که امنیت غذایی ایران را تضمین می‌کند، وضعیت
به مراتب بحرانی‌تری نسبت به کمبود منابع آب دارد. وقتی بدانیم بازگشت
منابع آبی به ١٠ تا ١٥ سال زمان نیاز دارد اما بازگشت ١٠ سانتی‌متر خاک
پنج هزار سال زمان می‌برد؛ بحرانی که از آن نام می‌بریم، ملموس‌تر می‌شود.
با ترسیم این وضعیت وقتی مدیرکل دفتر محیط زیست و سلامت غذای وزارت جهاد کشاورزی می‌گوید ١,٣ میلیون هکتار از حاصلخیزترین اراضی کشاورزی کشور در معرض خطر ساخت فرودگاه، جاده و پروژه‌های انبوه‌سازی قرار دارد؛ عمق بحرانی که با آن مواجه هستیم و تهدیدی که بر امنیت غذایی کشور سایه افکنده است را بهتر درک خواهیم کرد. در ایران فقط ١.٣ میلیون هکتار از اراضی کشاورزی بدون محدودیت برای کشت هستند و با صرف کمترین هزینه، بیشترین محصول از آنها برداشت می‌شود. در سایر اراضی کشاورزی برای کشت محصول باید پول خرج کرد تا خاک را اصلاح کنیم. به این ترتیب هزینه تمام‌شده غذا برای جامعه افزایش می‌یابد. آمارها نشان می‌دهد در سه دهه گذشته دو میلیون هکتار از اراضی کشاورزی را که خاک مناسب برای تولید داشتند، از دست داده‌ایم و این مسئله به مفهوم به‌صدادرآمدن زنگ خطر جدی، برای تأمین امنیت غذایی در ایران است.
به گفته وی، ٤٤,٥ میلیون هکتار از کل خاک‌های ایران شور است. از هشت میلیون هکتار اراضی آبی، شش‌ونیم میلیون هکتار مبتلا به درجات مختلف شوری شده‌اند که وضعیت نگران‌کننده‌ای را برای خاک‌های ایران رقم زده است. این در حالی است که تنها ١.٣ میلیون هکتار خاک مرغوب در کشور داریم.
اگرچه برخی منابع سطح اراضی کشاورزی ایران را ١٨ میلیون هکتار اعلام می‌کند اما مجتبی بنی‌بیات مشاور عالی خاک و آب، سطح اراضی کشاورزی ایران را کمتر از این رقم می‌داند. او در گفت‌وگو با «شرق» تأکید می‌کند: رقم ١٨ میلیون هکتار مربوط به دهه ٦٠ و زمانی بود که مراتع و کوهستان‌ها نیز کشت می‌شد. درحال‌حاضر سطح زیر کشت به حدود ١٦ میلیون هکتار (براساس آمارهای سال ٩٣ مرکز آمار ایران) رسیده است. یعنی در سه دهه، حداقل دو میلیون هکتار از اراضی کشاورزی کشور از بین رفته است. این مشاور عالی خاک و آب یادآور می‌شود: در ایران سالانه حدود دو میلیارد تن خاک بر اثر فرسایش از بین می‌رود که به مفهوم فاجعه‌ای بزرگ است. سرانه فرسایش ایران نسبت به جهان پنج تا هفت برابر بیشتر است. همچنین سالانه ٣٠ هزار هکتار زمین در ایران به کویر و موات تبدیل می‌شود.
با ترسیم این وضعیت وقتی مدیرکل دفتر محیط زیست و سلامت غذای وزارت جهاد کشاورزی می‌گوید ١,٣ میلیون هکتار از حاصلخیزترین اراضی کشاورزی کشور در معرض خطر ساخت فرودگاه، جاده و پروژه‌های انبوه‌سازی قرار دارد؛ عمق بحرانی که با آن مواجه هستیم و تهدیدی که بر امنیت غذایی کشور سایه افکنده است را بهتر درک خواهیم کرد. در ایران فقط ١.٣ میلیون هکتار از اراضی کشاورزی بدون محدودیت برای کشت هستند و با صرف کمترین هزینه، بیشترین محصول از آنها برداشت می‌شود. در سایر اراضی کشاورزی برای کشت محصول باید پول خرج کرد تا خاک را اصلاح کنیم. به این ترتیب هزینه تمام‌شده غذا برای جامعه افزایش می‌یابد. آمارها نشان می‌دهد در سه دهه گذشته دو میلیون هکتار از اراضی کشاورزی را که خاک مناسب برای تولید داشتند، از دست داده‌ایم و این مسئله به مفهوم به‌صدادرآمدن زنگ خطر جدی، برای تأمین امنیت غذایی در ایران است.
به گفته وی، ٤٤,٥ میلیون هکتار از کل خاک‌های ایران شور است. از هشت میلیون هکتار اراضی آبی، شش‌ونیم میلیون هکتار مبتلا به درجات مختلف شوری شده‌اند که وضعیت نگران‌کننده‌ای را برای خاک‌های ایران رقم زده است. این در حالی است که تنها ١.٣ میلیون هکتار خاک مرغوب در کشور داریم.
اگرچه برخی منابع سطح اراضی کشاورزی ایران را ١٨ میلیون هکتار اعلام می‌کند اما مجتبی بنی‌بیات مشاور عالی خاک و آب، سطح اراضی کشاورزی ایران را کمتر از این رقم می‌داند. او در گفت‌وگو با «شرق» تأکید می‌کند: رقم ١٨ میلیون هکتار مربوط به دهه ٦٠ و زمانی بود که مراتع و کوهستان‌ها نیز کشت می‌شد. درحال‌حاضر سطح زیر کشت به حدود ١٦ میلیون هکتار (براساس آمارهای سال ٩٣ مرکز آمار ایران) رسیده است. یعنی در سه دهه، حداقل دو میلیون هکتار از اراضی کشاورزی کشور از بین رفته است. این مشاور عالی خاک و آب یادآور می‌شود: در ایران سالانه حدود دو میلیارد تن خاک بر اثر فرسایش از بین می‌رود که به مفهوم فاجعه‌ای بزرگ است. سرانه فرسایش ایران نسبت به جهان پنج تا هفت برابر بیشتر است. همچنین سالانه ٣٠ هزار هکتار زمین در ایران به کویر و موات تبدیل می‌شود.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر