#ایران#iran# کاریکاتور"خدا" بر جلد شارلی هبدو، یکسال پس از حمله

 

بقلم شاهرخ بهزادی 

 

6.1.2016 

رادیوفرانسه فارسی 

 

یکسال پس از حمله تروریستی به دفتر نشریه طنز "شارلی هبدو"، شماره ویژه این نشریه امروز، چهارشنبه با تیراژ یک میلیون نسخه منتشر شد. در صفحه نخست این شماره، کاریکاتور" خدا" دیده می شود. "خدایی" با ریش های سفید، نگاهی نافذ، لباسی خونین بر تن و تفنگ کلاشنیکف بر روی دوش. در کنار کاریکاتور"خدا" این جمله نوشته شده است:" پس ازیک سال، قاتل کماکان متواری است."

یک سال پیش، در ساعت ١١ و ٣٠ دقیقه صبح روز٧ ژانویه، هنگامیکه برادران کوواشی به نام دفاع از اسلام بر روی افراد حاضر در تحریریه هفته نامه شارلی هبدو آتش گشودند، هیچگاه نمی دانستند که با کشتن آنان، افسانه ای آفریده میشود و این افسانه، دیوارهای زمان و مکان را در می نوردد و جاودانه میشود. همانگونه که آندره ژید می گوید: " پرواز را بنگر، پرنده مردنی است."

هرچند در آن هنگام، چهار طراح هفته نامه شارلی هبدو، کابو، ولینسکی، شارب و تینیوس در فرانسه و برخی از کشورهای اروپای مشهور هستند، اما بسیاری در خود کشور فرانسه این هفته نامه را هنوز نخوانده اند. به رغم هفته نامه طنز و پراعتبار "کانار آنشنه" که در فرانسه بسیار معروف و مشهور است و میتوان گفت که اکثریت فرانسویان آن را می شناسند و بسیاری آن را خوانده اند، هفته نامه شارلی هبدو، تیراژ نسبتاً محدودی داشته و برای تمشیت امور خود، همواره دست به گریبان مشکلات مالی بوده است. نام شارلی هبدو برای نخستین بار در سال 2006 میلادی و پس از انتشار کاریکاتورهای "محمد" و جنجال های پس از آن بر روی زبانها افتاد. پس از انتشار این کاریکاتورها، نه تنها مشکلات مالی این هفته نامه کاسته نشد، بل شارلی هبدو تحت تهدیدهای زیادی قرار گرفت و ادامه کار این نشریه با مشکلات بسیاری روبرو شد. 

یکبار افراطیون اسلامی به دفتر این نشریه حمله کردند و آن را به آتش کشیدند. پس از آن، طراحان اصلی این نشریه مورد محافظت نیروهای پلیس قرار گرفتند.

پس از اقدام تروریستی و کورکورانه برداران کوواشی، دو برادری که تحت نفوذ دکترین افراط گرایی اسلامی قرار گرفته بودند، نام شارلی هبدو جهانی شد. پس از این حملات تروریستی، در بسیاری از کشورهای جهان، بر روی سر در ورودی مغازه ها، رستوران ها، در تظاهرات مختلف در حمایت از آزادی و آزادی بیان، این جمله را همواره میخوانیم: " من شارلی هستم".

لوران سوریساو ویراستار اصلی و ناشر شارلی هبدو که با اسم مستعار ریس "Riss" در این هفته نامه فعالیت می کند ودر 7 ژانویه گذشته در دفتر این نشریه به شدت زخمی شده بود، سرمقاله ای در دفاع از لائسیته و محکوم کردن فناتیسم اسلامی و دیگر مذاهب نوشته است. او چین نوشته است:
"در سال 2006 هنگامیکه "شارلی" کاریکاتورهای "محمد" را منتشر کرد، هیچکسی فکر نمی کرد که این عمل روزی با خشونت پاسخ داده شود...در آن هنگام فرانسه برای ما به منزله جزیره لائیکی بود که به ما اجازه میداد بدون نگرانی از "دگم ها" و "تاریک اندیشی ها" آزادانه عقاید خود را در قالب کاریکاتور بیان کنیم... یک ماه پیش از حمله تروریست های تاریک اندیش اسلامی به دفتر نشریه، از"شارب" خواستم، آیا فکر نمی کند که ادامه محافظت از او دیگر ضرورتی ندارد. داستان کاریکاتورها، و هر آنچه بدان مربوط میشود، برای ما به گذشته تعلق داشت... اما یک انسان مؤمن و متدین، خصوصاً "فناتیک"، توهین به باورهای مذهبی اش را هیچگاه تاب نمیآورد و آنرا فراموش نمی کند. زیرا او حال را نمیشاسد و در گذشته و در آینده غوطه ور است. او فقط مفهوم جاودانگی را می بیند. روز 7 ژانویه گذشته، همین مفهوم جاودانگی بود که بر روی سر ما در شارلی هبدو فرو افتاد... نباید اشتباه کرد، این دو احمق نقاب دار( برادران کوواشی)هرگز نمی توانستند، ثمره یک عمر کار و کوشش ما را هدر دهند، آنها هرگز نمی توانند از پا درآوردن "شارلی" را نظاره کنند، بل، این "شارلی" است که "نیستی" و "نابودی" آنان را شاهد خواهد بود.

یک هفته پس از حمله تروریستی به دفتر شارلی هبدو، که 12 کشته و 11 زخمی برجای گذاشت، این هفته نامه یک شماره باصطلاح " بازمندگان" رامنتشر کرد.
 روی جلد این شماره، کاریکاتور"محمد" پیامبر اسلام قرارداشت و زیر کاریکاتور از قول او نوشته شده بود: "همه چیز عفو شده". شماره 14 ژانویه شارلی هبدو با بیش از 7.5 میلیون تیراژ در فرانسه وجهان توزیع شد. این شماره، با عنوان "همه چیز عفو شده" شامل کاریکاتوری از پیامبر اسلام با حالتی متاثر است که همراه با جمله "من شارلی هستم" چاپ شده است. این شعار به هدف همبستگی با کارکنان این نشریه و حمایت از حق آزادی بیان بوده است.

شماره ویژه امروز نشریه شارلی هبدو، با تصویر "خدا" با تیراژ بیش از یک میلیون منتشر شد. این در حالی است که تیراژ معمولی این هفته نامه 283 هزار است. 90 هزار در کیوسک، 10 هزار برای خارج از فرانسه و 183 هزار برای مشترکان توزیع میشود.

شماره امروز شارلی هبدو حاوی طرح هایی از کابو، ولینسکی، شارپ، تینیوس و هونره است که تا کنون منتشر نشده است. همچنین، شرح دقیق آنچه در دفتر نشریه در روز حمله تروریستی 7 ژانویه 2015 گذشته است، در این شماره آمده است. این شماره، همچنین حاوی مقالاتی از شخصیت های ادبی، هنری و روشنفکری فرانسه و جهان مانند الیزابت بدنتر، شارلوت گنزبورگ،ایزابل آجانی، ژولیت بینوش، تسلیمه نسرین، راسل بانکز و ابراهیم مألوف است.

یک سال پس از حمله تروریستی برادران کوواشی به دفتر نشریه شارلی هبدو، این نشریه به عنوان سنگری تسخیر ناپذیر در برابر تاریک اندیشی و افراط گرایی، همچنان راست ایستاده است و با قلم و طرح قلم، "کلاشنیکف"، افراط گرایی و تاریک اندیشی را به چالش می کشد.